Encyklopedja Kościelna/Fortunat Wenancjusz
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom V) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1874 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Fortunat Wenancjusz (Venantius Honorius Clementianus Fortunatus), bp Poitiers, św. (14 Grud.), ur. we Włoszech, w pierwszych 30 latach w. VI, między Ceneda i Treviso, uczył się retoryki i gramatyki w Rawennie, stolicy Ostrogotów podówczas, i już wtedy dał się poznać ze swego poetycznego talentu, jak pokazuje pierwsza jego pieśń, na poświęcenie kościoła w Rawennie. W młodym wieku zachorował na oczy: uzdrowiony został z tej choroby, gdy oczy namaścił oliwą z lampy, palącej się przed obrazem św. Marcina turoneńskiego, w kościele rawennateńskim. Ta okoliczność prawdopodobnie skłoniła go do pobożnej pielgrzymki do Tours, w Austrazji. Po drodze wstąpił (ok. 565) wprzód na dwór Sigiberta, króla austrazyjskiego, gdzie z nim i z wielu możnymi zawarł ścisłą przyjaźń. Zabawiwszy czas niejaki na dworze Sigiberta, udał się do Tours, później do Poitiers. W tém ostatniém mieście osiedlił się, idąc za namową pobożnej królowej Radegundy, mieszkającej w założonym przez siebie klasztorze św. Krzyża pod Poitiers; tamże był potem wyświęcony na kapłana, następnie na bpa (ok. r. 599); um. może w pierwszych latach w. VII. Pisma jego wydane były: w G. Fabricii Corp. poëtar. christianor. s. 618 (nie wszystkie); w V. H. C. F’i Opera omnia recens illustrata a Christ. Browero, Mogunt. 1603, ib. 1616; Opp. om. post Browerianam editionem nunc recens. ad mss. codd. Vaticanos, nec non ad veteres editiones collata, nova ejusdem (Fortunati) vita locupletata, opera et stud. M. A. Luchi, Romae 1786, 2 v. in 4; cf. Guérard, Notice d’un manuscrit latin, w Notices et Extraits des mss. de la bibl. roy. t. XII, Paris 1831 (gdzie są nieznane poprzednio niektóre Carmina Fortunati); wszystkie ap. Migne, Patrol, lat. t. 88. Odznaczają się między innemi, 1) De vita s. Martini libri 4, epopeja, pisana na prośbę św. Grzegorza z Tours; za podstawę F. wziął tu żywot opisany przez Sulpicjusza Sewera. 2) Carminum libri 11, rozmaitej treści i rodzaju poezji, pomieszane z utworami prozaicznemi, jak np. Expositio orationis Dominicae; Expositio symboli (naśladowane z Rufina). Są tam wiersze okolicznościowe, epitaphia, epithalamia, epigrammata i t. p.; niektóre hymny ztamtąd: np. Pange lingua glor. proelium (lauream) certaminis; Crux fidelis inter omnes; Vexilla, regis prodeunt... Quem terra, pontus, aethera... i in. przeszły do liturgji kościelnej; wiersz o swej podróży (Hodoeporicum, v. De itinere suo, v. De navigio suo, w Carm. l. 10 c. 10) i in. 3) Żywoty świętych prozą: św. Albina, bpa Anjou († ok. 550); św. Amancjusza, bpa Rodez; św. Hilarego, św. Radegundy i in. 4) Libelli 3, seu Carmen elegiacum de excidio Thuringiae, imieniem Radegundy opisuje klęski jej ojczyzny. F’wi nie zbywało na talencie poetyckim; wszędzie pokazuje się jako pobożny chrześcjanin. Wady, jak np. zbyt sztuczne wyrażenia, lub pomijanie niekiedy prawideł języka, albo budowy wiersza, policzyć raczej trzeba na karb epoki, niż samego autora. Ob. Ebert, Gesch. d. Christl.-latein. Literat., Leipz. 1874 v. 494.. Ceillier, t. XVII, ed. 2 t. XI; Bormann, Ueber das Leben des lat. Dichters Ven. Fort. w Oster-programm. d. Gymnas. v. Fulda, 1848; Ampère, Hist, litter, de France, II 275.. (Paris 1839—40). X. W. K.
