Encyklopedja Kościelna/Claude Jan
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom III) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1874 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Claude (czyt. Klod) Jan, kaznodzieja i krzewiciel protestantyzmu we Francji, ur. 1619 w Sauvetat, w okolicach Agen, w teraźniejszym dep. Lot-et-Garonne. Ukończywszy nauki w Montauban, w 26 roku rozpoczął kaznodziejski zawód i założył w Nimes szkolę dla pragnących wstąpić do stanu duchownego; musiał jednakże opuścić to miasto, na skutek wyroku sądowego, wywołanego zawziętym oporem Cl. przeciwko połączeniu się protestantów z katolikami. Później przeniósł się do Paryża, został pastorem w Charenton, a rozprawami i pismami polemicznemi (1678 dysputa Cl. z Bossuetem) taki zjednał sobie rozgłos, że od 1666 pow szechnie był uważany za głowę kalwinów francuzkich. Po zniesieniu edyktu nanteńskiego schronił się do Hollandji, gdzie później syn jego Izaak (w Hadze) został takie pastorem. Książe Oranji wyznaczył Janowi Claude znaczną pensję roczną. Um. 1687. Cl. pod koniec życia miał przyznać się do błędów swoich i powrócić do katolicyzmu; wiele w swoim czasie mówiono o jego widzeniu się z arcybiskupem paryzkim i zapewniano, że od wyraźnego przejścia do Kościoła powstrzymywało go tylko uczucie wstydu (!). Syn jego Izaak i Bayle twierdzą, że nigdy nie myślał on o powróceniu na łono Kościoła. Według Bossueta Cl. był „najsubtelniejszym z ludzi w wykręcaniu się z dogmatów swego Kościoła, gdy te mu były nie na rękę;“ pomimo wrodzonych zdolności, więcej odznaczał się on zręcznością w szermierce djalektycznej, niż miłością prawdy. Traktaty i pisma, przez niego wydane, wymienione są w Biographie univ. t. X. Był on także autorem odezwy do Papieża i monarchów: Plaintes des protestants cruellement opprimés dans le royaume de France, Cologne 1686.
