Encyklopedja Kościelna/Benedykt XI

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Tytuł Encyklopedja Kościelna (tom II)
Redaktor Michał Nowodworski
Data wyd. 1873
Druk Czerwiński i Spółka
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons
Indeks stron

Benedykt XI (święty), Mikołaj Boccasini, kardynał biskup ostyjski, nastąpił po Bonifacym VIII († 11 Października 1303 r.). Został wybrany 22 Paźdz. 1303 r. jednomyślnie, przy pierwszém scrutinium. Urodzony w Treviso z niskiego rodu, w czternastym roku życia wszedł do zakonu dominikanów, którego został jenerałem. Bonifacy VIII, ceniąc jego naukę i pobożność, wyniósł go do godności kardynała, biskupa Ostji. Sprawiał on liczne i nader ważne missje w Węgrzech, Polsce i południowych krajach Słowiańskich. Kiedy wszyscy kardynałowie uciekli z Anagni, przy uwięzieniu Papieża Bonifacego VIII, on jeden przy nim pozostał, a zostawszy sam Papieżem, na pamiątkę swojego poprzednika, przybrał chrzestne jego imię Benedykt. Nazywają go Benedyktem XI, chociaż Benedykt X nie był prawym Papieżem. W cztery miesiące po jego wyborze, Filip Piękny, król francuzki, przysłał poselstwo z listami powinszowania i uszanowania, lecz w nich król jego poprzednika nazywał fałszywym pasterzem. Wysłańcy królewscy mieli pełnomocnictwo traktowania z Papieżem o kwestje sporne, między Bonifacym a królem, i upoważnienie do przyjęcia absolucji od wszystkich kar kościelnych, jakim król mógł uledz. Przyjął Papież posłów i list królewski z łaskawością i słodyczą sobie właściwą, oświadczył, nie będąc proszonym, że król zostaje uwolniony od wszystkich cenzur, i samego króla o tém zawiadomił, w reskrypcie swoim z 2 Kwietnia 1304 r. W czterech z kolei dekretach przywrócił on uniwersytetowi paryzkiemu prawo promowania; zniósł zawieszenie łask, indultów apostolskich, jako też rezerw papiezkich przy obsadzaniu wakujących prelatur i nakoniec zniósł klątwę, którą Bonifacy VIII ogłosił na wszystkich swych i Stolicy Św. przeciwników we Francji, tak duchownych, jak i świeckich; tym sposobem wszystkie akty swojego poprzednika przeciwko królowi i królestwu, przeciwko jego radcom, urzędnikom i sługom unieważnił. Zostali jednak wyłączeni od tej łaski: kanclerz Wilhelm Nogaret i ci, którzy osobiście podnieśli rękę przeciwko Bonifacemu, jak Sciarra Colonna; albo raczej zatrzymane było ich uwolnienie od klątwy, pod warunkiem stawienia się przed Papieżem w oznaczonym czasie. Na usilną prośbę króla, przebaczył Papież kardynałom Jakóbowi i Piotrowi Colonna, ale nie wrócił im ani godności, ani kościelnych majątków. To pokojowe usposobienie, jakie Benedykt XI okazał względem Francji, ożywiało go także w godzeniu stronnictw we Florencji i niezgód między cesarzem Albertem a arcybiskupem mogunckim. Zdawało się także, że chiał[1] obudzić myśl wojen krzyżowych, lecz dni jego panowania już były policzone. Um. 6 Lipca 1304 r. w Perugii, gdzie przebywał z dworem rzymskim. Prawdopodobnie został otruty. Benedykt był mężem pobożnym, łagodnym i pokornym; po śmierci został wsławiony cudami i policzony w poczet świętych 1733 r. Opowiadają, że gdy wyniesionego na papieztwo matka, jeszcze żyjąca, szła odwiedzić i dla uczczenia jego godności, ubrała się wspaniale, on nie pozwolił jej do siebie przystąpić, oświadczając, że jego matka nie była wcale wielką panią i bogato się nie ubierała; dopiero, gdy w ubraniu skromném swego stanu wróciła, uściskał ją i okazał jej najgłębsze uszanowanie. Echard i Quetif (Script. ord. praed. t. 1 p. 446) jednak opowiadanie to uważają za bajeczne. Zostawił ten Papież komentarz na część Psalmów i na Ewangelję św. Mateusza, mały traktat o zwyczajach kościelnych i wiele mów. Bullarium magnum (Lugduni 1692 r. t. I p. 207—208) zawiera dwie bulle tego Papieża, z przywilejami dla serwitów i celestynów. Pomiędzy kardynałami, mianowanymi przez Benedykta, odznaczył się Mikołaj Marcin Deprato, z zakonu dominikanów, kardynał biskup ostyjski, bardzo przychylny stronnictwu francuzkiemu; wysyłany przez Papieża do uśmierzenia zamieszek florenckich, chociaż z małém powodzeniem. Po śmierci Benedykta Stolica Św. wakowała rok cały, po czém nastąpił Klemens V, który rezydencję papieży przeniósł do Awinjonu.





  1. Przypis własny Wikiźródeł Błąd w druku; powinno być – chciał.