Encyklopedja Kościelna/Apollonja święta
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom I) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Apollonja (święta), była we czci wielkiej już w pierwszych wiekach Kościoła. Historję jej męczeństwa opisał św. Djonizy Wielki aleksandryjski, w liście do Fabjusza, biskupa antjocheńskiego. Euzebjusz zamieścił ten list w swojej Historji kościelnej (l. 6, c. 41). Kiedy św. Djonizy zarządzał kościołem w Aleksandrji, r. 249, z poduszczenia pewnego wieszczbiarza, powstało krwawe prześladowanie chrześcjan w jego djecezji, nie zaś w Antjochii, jak mniemają niektórzy historycy. Wielkiej cnoty dziewica Apollonja została także, pomiędzy innemi, na męki wydaną: rozbito jej szczęki i powybijano wszystkie zęby. Podobne męki zadawano i innym męczennikom, jak np. św. Febronji (25 Czerw.), św. Anastazji starszej (28 Paźd.), św. Wenancjuszowi (18 Maja), św. Processowi i Martynjanowi, o których rzymskie Martyrologjum mówi, że im oblicza kamieniami rozbito. Dawne tradycje podają, że i św. Apollonji twarz kamieniami była rozbita. Musiało jednak w cierpieniach tej świętej być coś szczególnego, co je od innych tym podobnych wyróżniało, skoro oddawna czczą ją, jako patronkę od bólu zębów; św. Djonizy nic więcej w tym względzie nie mówi, a opowiada dalej, że tak okrutne obejście nie ustraszyło jej wcale i dla tego przyprowadzono ją do gorejącego stosu, domagając się, aby bezbożne wyrzekła wyrazy. Dziewica zwróciła się do oprawców, ze słowami prośby o ulgę, a gdy ci ją z rąk nieco popuścili, sama rzuciła się w płomienie. „Tak dalece, mówi Rufin, tłumacz Euzebjusza, iż przerazili się nawet sami okrutnicy, że skwapliwszą była na śmierć niewiasta, niż prześladowca na karanie.“ Przykład ten przytaczali niektórzy starożytni pisarze, dowodząc, że można przez śmierć dobrowolną uchronić się prześladowania i męczarni: lecz ojcowie Kościoła i wszyscy teologowie są zdania, że w takim nawet razie samobójstwo jest zabronione, i że Apollonja działała pod szczególném natchnieniem boskiém.
