Encyklopedja Kościelna/Anomejczycy
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom I) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Anomejczycy, sekta arjańska. Nie wszyscy arjanie odstąpili w równym stopniu od nauki Kościoła katolickiego: jedni trzymali się ściśle nauki Arjusza, drudzy zbliżali się do nauki Kościoła i ci się nazywali pół-arjanie (semi-ariani). Do pierwszych należeli anomejczycy, zwani także aecjanami i eunomianami, od nazwiska dwóch głównych swoich naczelników, Aecjusza i Eunomjusza. Aecjusz, przez katolików i pół arjanów uważany za ateusza, ur. w Celesyrji, był najpierw kotlarzem, potém złotnikiem, następnie lekarzem, a w końcu teologiem. R. 350 wyświęcony na djakona przez biskupa Leoncjusza, sprzyjającego arjanom, wkrótce potém, złożony z godności, udał się do Aleksandrji, gdzie biskup arjański Jerzy używał go za djakona, aż do jego śmierci, r. 370. Najwierniejszym jego uczniem był Eunomjusz z Kappadocji († 392), dosyć zdolny djalektyk, jakiś czas nawet biskup w Cyzyku, lecz później wygnany z kraju przez pół-arjanów. Kiedy Kościół katolicki na soborze nicejskim orzekł, że Syn Boży jest współistotny Bogu Ojcu (consubstantialis) i że jest prawdziwym Bogiem, i kiedy pół arjanie uznawali przynajmniej podobieństwo w naturze pomiędzy Synem Bożym a Bogiem Ojcem (ὁμοιούσιος), anomejczycy utrzymywali, że zachodzi istotna różnica pomiędzy Synem Bożym a Bogiem Ojcem, mówiąc, że chociaż Chrystus jest wyższy od wszystkich stworzeń, był przecież innej natury i nierówny Bogu Ojcu (ἑτέρας οὐσίας, ὰνόμοιος καὶ κατ᾽ οὐσίαν καί κατὰ πάντα). Walcząc przeciwko nauce Kościoła, nadużywali filozofji Arystotelesa, posługując się głównie sofistyczno-djalektycznemi formułami. (Fritz) X. M. G.
