Encyklopedja Kościelna/Amadeusz VIII

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
<<< Dane tekstu >>>
Tytuł Encyklopedja Kościelna (tom I)
Redaktor Michał Nowodworski
Data wyd. 1873
Druk Czerwiński i Spółka
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons
Indeks stron

Amadeusz VIII, hrabia, później książe Sabaudji, sławny jest w historji z cnót osobistych, jako też i z tego fałszywego kroku, że przez sobór bazylejski dał się wybrać, pod imieniem Feliksa V, na antypapieża, przeciw prawowitemu Papieżowi Eugenjuszowi IV. Amadeusz ur. 4 Grud. 1383 r., wcześnie okazał zdolności do zarządzania krajem, utwierdził i rozszerzył potęgę swojego domu, w ciężkich czasach sprawował rządy sprawiedliwie i łagodnie, i wielką okazywał gorliwość w sprawach Kościoła. W uznaniu zasług jego, cesarz Zygmunt r. 1416 nadał Sabaudji tytuł księstwa, a r. 1422 cesarz ten nadał Amadeuszowi hrabstwo Genewskie. Gdy zdało się Amadeuszowi, iż już dostatecznie państwo swoje zabezpieczył, gdy małżonka jego Marja burgundzka umarła, założył r. 1430 pustelnię w Ripaille dla sześciu rycerzy św. Maurycjusza, zdał zarząd państwa najstarszemu synowi Ludwikowi, i r. 1434, z pięcioma towarzyszami, udał się na ową pustelnię. Złożyli śluby czystości, ale obok ćwiczeń religijnych, mieli się trudnić interesami państwa i być stałymi doradcami księcia sabaudzkiego. Sam książę był dziekanem rycerzy pustelników i pięć lat szczęśliwie przepędził w tej filozoficzno-religijnej samotności; aż r. 1439 odszczepieńska część bazylejskiego soboru wybrała go na antypapieża. Chociaż dotąd gorącym był stronnikiem Eugenjusza IV, przyjął Amadeusz ofiarowaną sobie godność, bądź skutkiem fantastycznego swego usposobienia, bądź przez próżność, bądź też przez namowy bazylejczyków „żeby pomódz Kościołowi“. W tém fałszywém położeniu był przez lat dziewięć. W r. 1448 zrezygnował dobrowolnie i swoich dotychczasowych stronników skłonił do uznania prawowitego Papieża Mikołaja V, następcy Eugenjusza IV. Został kardynałem i dożywotnim wikarjuszem Stolicy Świętej, we wszystkich posiadłościach domu sabaudzkiego, w Bazylei, Strasburgu, Chur etc. Um. w Genewie 7 Stycz. 1451. Ob. art. Bazylejski Sobór. Cf. J. Müller, Schweiz. Gesch., III t. (Hefele).B.