Album biograficzne zasłużonych Polaków i Polek wieku XIX/Edmund Stawiski
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Ignacy Stawiski |
| Pochodzenie | Album biograficzne zasłużonych Polaków i Polek wieku XIX |
| Wydawca | Marya Chełmońska |
| Data wyd. | 1903 |
| Druk | P. Laskauer i W. Babicki |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | Cały tom drugi |
| Indeks stron | |
Urodzony w r. 1813 w Rusowie pod Kaliszem, jako syn referendarza przy Radzie stanu Księstwa Warszawskiego, pobierał Edmund Stawiski nauki w szkole wojewódzkiej kaliskiej, następnie u księży pijarów w Warszawie i nakoniec w uniwersytecie aleksandryjskim tamże. Liczne podróże po Europie oraz obfita biblioteka domowa jego ojca były mu pomocne W uzupełnieniu wykształcenia, którem zabłysnął nietylko wśród współziemian, lecz i w piśmiennictwie naukowem polskiem.
Służbę obywatelską rozpoczął wcześnie, bo już W 27-ym roku życia powołany został na radcę dyrekcyi szczegółowej Towarzystwa kredytowego ziemskiego w Kaliszu, a następnie na radcę komitetu tegoż Towarzystwa.
W r. 1857 został redaktorem «Roczników gospodarstwa krajowego», a w r. 1858 członkiem komitetu Towarzystwa rolniczego, w roku zaś 1859 członkiem korespondentem Towarzystwa naukowego w Krakowie. W roku 1861 wszedł do Rady stanu Królestwa Polskiego a w r. 1866 wybrany ponownie radcą komitetu Towarzystwa kredytowego ziemskiego, pozostawał na tem stanowisku przez lat szesnaście. Na wszystkich tych polach działalność Stawiskiego odznaczała się świetnie zarówno wiedzą i rozumem, jak wielkiem poczuciem obowiązku i wytrwałą, cichą pracą — Jako pisarz, pozostawił Stawiski cenną spuściznę w licznych rozprawach i artykułach, drukowanych w «Rocznikach gospodarstwa krajowego» i w «Bibliotece warszawskiej».
Jego «Poszukiwania do historyi rolnictwa krajowego», ogłoszone najprzód w «Bibliotece warszawskiej» (r. 1851 — 1852), a następnie w oddzielnym tomie (r. 1858), stanowią pracę samodzielną, poważną, źródłową i prawie jedyną dotąd w tym kierunku. Pisał także «O znaczeniu jednostki w społeczeństwie», «Studya ekonomiczne», «Studyum o literaturze ekonomicznej polskiej», «Studya o handlu w dawnej Polsce», «O kongresach naukowych» i t. d. i t. d. Należał do inicyatorów pierwszego wydania «Encyklopedyi rolniczej» i wspólnie z księciem Tadeuszem Janem Lubomirskim i profesorem Stanisławam Przystańskim tworzył grono redaktorów tego pomnikowego i szybko wyczerpanego dzieła.
Wszechstronny umysł Stawiskiego i gorące poczucie obywatelskie służenia każdej sprawie naukowej kraju dotyczącej, wprowadziły go pod koniec życia na pole badań przedhistorycznej przeszłości i kultury okolic jego rodzinnych, t. j. doliny rz. Warty, gdzie w swoich dobrach Podłężyce w pow. sieradzkim zamieszkiwał. Brał więc czynny udział w zebraniach kółeczka archeologicznego, które składali ks. Tadeusz J. Lubomirski, Jan Zawisza, prof. Józef Przyborowski i Z. Gloger, i w wydanych przez to kółeczko trzech tomach «Wiadomości archeologicznych» kilka cennych artykułów ogłosił. Zmarł 1890 r. w Podłętycach, pochowany we wsi kościelnej Męka. Pozostawił powszechny i głęboki żal wśród ziemian, którzy otaczali go głębokim szacunkiem i uznaniem, jako człowieka szlachetnego charakteru i ujmującej słodyczy towarzyskiej.
