w Koronie jako i W. X. Litewskiem kassujemy i pozwanych od nich wolnych czynimy“[1]. Miała więc schizma tytuł prawny do zupełnego swego samorządu, do posiadania w spokoju wszystkich dóbr cerkiewnych na Rusi. Unia go nie miała, każdy więc unicki biskup czy ksiądz przyłączający do unii dyecezyę, cerkiew, bractwo, ziemie, występował wobec tej uchwały jako uzurpator i gwałciciel, którego schizmatycki biskup miał prawo skarżyć do trybunałów i sejmów, wypędzał siłą i mocą z biskupiego pałacu, z probostwa i cerkwi.
W najfałszywszem położeniu znalazł się król Zygmunt. Uznawał legalność aktu unii, bo go sam zatwierdził, pragnął wzrostu unii, bo ją korzystną politycznie uważał; według zaś brzmienia onej konstytucyi 1607 r., będącej powtórzeniem konstytucyi z 1573 i 1576 r., nie wolno mu było na wakujące władyctwa i opactwa mianować tylko dysunitów. Cóż miał począć? Oto, jak niegdyś Zygmunt August w obec herezyi, tak on w obec schizmy ratował się t. z. interim na sejmie 1609 r. uchwalonem. Jakież to interim?... „Warujemy, aby ci przełożeni duchowni, którzy unię z Kościołem rzymskim przyjęli, tym, którzy przestawać z nimi nie chcą (dysunitom) i wzajem z drugiej strony tym, co w niej są, żadnym sposobem i pretekstem opresyi i przenagabania, jeden drugiemu nie czynili, ale w pokoju we władyctwach, monasterach, cerkwiach i dobrach cerkiewnych tak w Koronie jako i w WX. Litewskiem zachowani być mają pod winą 10.000 złotych, ktoby co na potem przeciw temu uczynił, o co forum (sąd) na trybunale. Tego dokładając, że jeżeliby co która strona gwałtem, albo jakimkolwiek sposobem od sejmu przyszłego, drugiej stronie działała, tedy o to wolne prawem czynienie przed trybunałem compositi judicii zostawujemy“[2].
Milcząco uznaje interim prawną egzystencyę unii, nie wolno jej jednak zdobywać na schizmie nic nadto, co 1609 r. posiada. Z drugiej strony, po śmierci biskupa lub księdza unity, schizma na podstawie konstytucyi 1607 r. ma prawo żądać, aby to wakujące unickie władyctwo lub beneficium „ludźmi mere greckiej religii“ t. j. schizmatykami obsadzone
