Przejdź do zawartości

Strona:Dzieła M. T. Cycerona tłum. Rykaczewski t. 3 Mowy.djvu/23

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Wystąpił problem z korektą tej strony.

przyszło na myśl znajdować się onego dnia na Megaleńskich igrzyskach[1], możebym już nie żył, i nie mógł teraz narzekać na to, co się na nich stało: ogromna bowiem moc niewolników, ze wszystkich ulic przez tego bogobojnego edyla zebrana, wszystkiemi otworami i sklepionemi wniściami wpuszczona, za danym znakiem znagła na scenę wpadła. Okazałeś wtenczas, Ku. Lentulu, tę sarnę nieustraszonej odwagę, jaką miał niegdyś drugi twój przodek, człowiek prywatny[2]. Za tobą, twojem imieniem, rozkazem, głosem, spojrzeniem, popędem, poszedł ruszający się z miejsc senat, stan rycerski i wszyscy dobrzy obywatele, kiedy Klodiusz senat i lud Rzymski razem stłoczony, ławkami zawalony, w ciżbie i ciasnocie kroku postąpić nie mogący, zgrai skoczków i niewolników na rzeź wydał.

Kiedy skoczek w tańcu się zatrzymał, albo fletnista znagła umilkł, albo chłopiec mający ojca i matkę[3] ziemi nie dotknął[4], albo nosze lub lejce z rąk wypuścił, albo kiedy edyl pomylił się w słowie, lub wziął jednę czarę za drugą, to już igrzyska źle są odbyte, oczyszczają się takie błędy, i dla przebłagania bogów nieśmiertelnych wszystko się na nowo odbywa. A kiedy igrzyska wesoło zaczęte strasznie się skończyły, kiedy nie tylko przerwane, ale skażone i zniesione zostały, kiedy zbrodnią tego śmiałka, który chciał naszą uroczystość okryć żałobą, dni świąteczne dla całego miasta zamieniły się w dni pogrzebu, możemyż wątpić jakie znieważone igrzyska [5]

  1. Odprawowały się te igrzyska na cześć matki bogów, Cybeli, czyli Wielkiej Matki Idejskiej, 4 i 5 kwietnia. Klodiusz, który był edylem krzesłowym 56 roku, miął nad niemi dozór.
  2. Scypio Nazyka, wnuk powyższego Scypiona, który kazał zabić lub sam zabił Tyb. Gracha.
  3. Puer ille patrimus et matrimus, chłopiec, powiada Festus, którego ojciec i matka jeszcze żyli. Drudzy go mają za urodzonego z rodziców połączonych uroczystym ślubem zwanym confarreatio, który się odbywał przez podanie małżonkom placka pszennego, far. Macrobius, Saturnalia, I, 6.
  4. W wezwaniach bogini Tellus czyli Cybeli, dotykano się rękami ziemi. Macrobius, Saturn. III, 9.
  5. liwszego z ludzi P. Korneliusz Scypio, syn Kneja, który poległ w Hiszpanii, z kobiet przyjęła Klaudia, wnuczka Appiusza Klaudiusza Ślepego. Livius, XXIX, 14. Matka konsula Lentula Marcellina, Kornelia, była prawnuczką tego Scypiona.