telnych wszystkiem rządzi i kieruje, otrzymaliśmy pierwszeństwo nad wszystkiemi narodami świata.
X. Żeby tedy więcej nie mówić o rzeczy bynajmniej niewątpliwej, posłuchajcie i pilnie uważcie co wyrzekli wieszczbiarze. «Że w kraju Latynów dał się słyszeć huk z łoskotem.» Pomijam wieszczbiarzów, pomijam dawną ową od bogów nieśmiertelnych, jak wieść niesie, daną Etruryi naukę, i pytam, czy każdy z nas nie może tu być wieszczbiarzem? «Usłyszano na blizkiem polu pod miastem jakiś huk podziemny i straszny szczęk oręża.» Jaki z onych olbrzymów, o których prawię poeci, że wypowiedzieli wojnę bogom nieśmiertelnym, byłby tak bezbożny, iżby nie wyznał, że tem nadzwyczajnem i gwałtownem wstrząśnieniem bogowie objawiają i przepowiadają ludowi Rzymskiemu wielkie jakieś zdarzenie? O tem stoi napisano, że modły mają być zasyłane do Jowisza, Saturna, Neptuna, do bogini Ziemi i do innych bóstw niebieskich.
Słyszę jakich bogów obrażonych błagać o przebaczenie należy, ale pytam: za jakie przewinienia ludzkie? «Igrzyska nie dość dbale odprawiono i znieważono.» Jakie igrzyska? Wzywam cię, Lentulu (do twego kapłańskiego urzędu należą nosze, wozy, pieśni, igrzyska, ciekłe ofiary, uczty na publicznych igrzyskach), i was, kapłani, którym urządziciele uczt[1] najlepszego, największego Jowisza donoszą, jeżeli w czem uchybiono lub pobłądzono, i gdy uznacie za rzecz potrzebną, wszystko się na nowo odbywa i uroczyście obchodzi: powiedzcie jakie igrzyska nie dość dbale odprawiano? albo jaką zbrodnią znieważono? Odpowiesz za siebie, za swych kollegów, za zgromadzenie kapłanów, że w niczem nie uchybiono przez niczyją niedbałość, nic zbrodnią nie znieważono, że wszystko na igrzyskach odbywało się z należytą pilnością i z nąjściślejszem zachowaniem przepisów ceremoniału.
XI. O jakichże tedy nie dość dbale odprawionych i znieważonych igrzyskach mówią wieszczbiarze? o tych, których widzem, Kn. Lentulu, być ci kazali sami bogowie nieśmiertelni i Matka Idea, którą jeden z przodków twoich przyjął w tem mieście[2]. Gdyby ci nie
- ↑ Kiedy kapłani nie mogli wydołać wszystkim swym obowiązkom, ustanowiono roku 196 trzech urządzicieli uczt, tresviri epulones, których liczbę Sylla do siedmiu powiększył, septemviri epulones.
- ↑ Sprowadzony z Pessinuntu we Frygii posąg Idei czyli Cybeli, matki bogów, w czasie drugiej wojny Punickiej, roku 206, przyjął uznany za najcnot-
