Lecz silniej jeszcze przekonywa nas wiara o próżności tej sztuki. Wiara albowiem nas uczy, iż szatan nic czynić nie może bez pozwolenia boskiego. Mówić tedy, iż jest sztuka czy przymuszenia czy nakłonienia szatana do służenia ludziom, jest toż samo, co mówić, iż jest sztuka nakłonienia woli boskiej do dania pozwolenia albo dopuszczenia szatanowi służyć ludziom. To zaś który zdrowy rozum i pomyśli?
Trzeci fałszywy przydatek jest wielka powolność, którą przypisują szatanowi do służenia ludziom. Dosyć wynijść na rozstajne drogi, do lochu jakiego, do domu pustego, okręcić się w koło trzy razy, uczynić cyrkuł rózgą około siebie, zawołać hej, djabli! — aliżci zaraz hufcami z piekła pyszni duchowie wypadają, ubijając się jeden przed drugim do usługi. Do jakiejże usługi? Do budowania mostów[1], do wykucia w skałach drogi[2], do przygotowania potraw i niemi zastawiania stołów, do tworzenia wpośrzód zimy ogrodów, wabiących oczy pięknością, a smak nasycających najdelikatniejszemi owocami.
Co większa, podłych nawet usług nie zbraniają się, którzy Bogu, twórcy swemu powinnej posługi oddać nie chcieli: do zdejmowania butów, osobliwie podróżnym, do chędożenia koni, do wymiatania stajni, do służenia za kuchcików, do wykradania zboża, do wynoszenia wszelkiego plugawstwa i gnojów, lubo według pospólstwa niemasz nad gnój skuteczniejszego śrzodka do odpędzenia szatana.
Na jakież pieniądze zmawiają się? Za nic prawie. Zakopać w ziemi albo chować przy sobie ropuchę, sowę, chrabąszcza, kawał zbutwiałego obuwia, kilka włosów, kilka węzłów; uczynić gest jaki dziwacki; wymówić słowa dzikie, te osobliwie: Mies, Jequiet, Benedo, Efes, Douvima, Enitemaus, Barabba; wy-
- ↑ Zdanie było powszechne prawie we Francji, iż w Avenionie, na rzece Rodanie most długości 2520, a szerokości więcej niż 16 stóp, wspierającej się na 26 arkadach, t. j. 19 większych a 7 mniejszych, był w momencie od szatanów zbudowany. Ukazywano mi w Czechach w Pradze kolumnę, którą z Rzymu szatan, jako rozumiano, przyniósłszy, a usłyszawszy kura piejącego, wypuścił i stłukł w tym samym kościele, do którego onej potrzebowano.
- ↑ Neapolitańczykowie rozumieli, iż góra Pausilippe była przekopana czarodziejstwem Wirgiljusza, lubo i tegoż czasu żyjący i dawniejsi od Wirgiljusza pisarze mówią o tej drodze, jako dawno pierwej uczynionej. (Baronius ad an. 1177.)
