czy dalej i zapytać się, jakie psychiczne procesy prowadzą do takiego pojmowania strzyżenia włosów, albo raczej do zrobienia z nich ofiary zastępczej lub jakiejkolwiek innej? W tem zapytaniu tkwi już przeniesienie całej kwestyi na inne pole. Tam gdzie idzie o psychologiczne objawy ogólniejszej natury, tam nie może być mowy o pojedynczych narodach. Mimo różnic, które najpierwej uderzają każdego, bo takie jest już prawo naszego myślenia, podobieństwa przecież zawsze przeważają, dlatego też dusza ludzka okazuje się zawsze, pomimo odrębnych warunków miejscowych, pomimo oddalenia i różnicy czasu prawie wszędzie identyczną.
Podobieństwa między obrzędem postrzyżyn, symboliką włosów, jak tego można się było domyślać, nie ograniczają się do jednego tylko aryjskiego szczepu, nie są wcale jego wymysłem ani własnością. Nie mogę tutaj wdawać się w opis szczegółowy wszystkich zwyczajów, których przedmiotem są włosy u różnych ludów, rozsianych po całej kuli ziemskiej. Odsyłam czytelnika, któryby się chciał z niemi bliżej zapoznać do cytowanej już pracy Plossa i Wilkena, tam jest ich dosyć zebranych. Co najwięcej, jako przykład, mogę przytoczyć niektóre z nich, więcej charakterystyczne.
Chińczycy uroczyście obcinają dziecku włosy w trzy miesiące po urodzeniu, przyczem ojciec nadaje niemowlęciu imię. Japończycy miesięczne dziecko golą, matka zanosi je do świątyni i składa ofiary familijnemu bóstwu. Mieszkańcy Siamu zostawiają dziecku czteroletniemu okrągło wyciętą koronę z włosów na głowie[1]. Różne malajskie plemiona Indonezyi w rozmaity sposób obchodzą pierwsze obcięcie włosów. Na wyspach Moluckich np. w lat siedem, gdzieindziej znowu, jak tylko się dziecko chodzić nauczy, prawie wszędzie dają imię przy tej sposobności[2]. Robi to albo ojciec albo kapłan. Jak wiadomo, znają i Arabowie uroczystość pierwszego obcięcia włosów. I inne ludy, na niższym stopniu kultury stojące, zachowują podobne zwyczaje: mieszkańcy Nowej Gwinei, Tahiti, Nowej-Zelandyi i innych wysp, a różne plemiona Indyan południowej Ameryki i Karaibowie na Antyllach. Murzyni afrykańscy także obchodzą uroczyście pierwsze obcięcie włosów. U jednego z plemion południowo-afrykańskich, t. z. z Basutos, robi to czarnoksiężnik. Układa on potem dziecku czuprynę według zwyczaju plemienia, do którego dziecko należy[3]. Z ludów historycznych nie aryj-
Strona:Postrzyżyny u Słowian i Germanów 086.jpg
Ta strona została przepisana.
78[407]
KAROL POTKAŃSKI.
