wskazywać, że do lat siedmiu dziecko nie bywało wprowadzone do związku religijnego rodziny, nie było zupełnie czyste. Jest to przesąd w Polsce i na Białej Rusi, że dzieci, które zmarły bez chrztu podlegają władzy złego ducha do lat siedmiu, po skończonym siódmym wydostają się z pod tej władzy i proszą same o chrzest kogo mogą[1]. Otóż, bezwątpienia jest to bardzo stary przesąd, łączy się on z wiarą bardzo pierwotną, że zmarli przebywają koło swych grobów, i nie jako dusze, ale jako pół materyalne duchy, z którymi żyjący mogą obcować. W tym wypadku widocznie, chrzest zastąpił jakąś starą pogańską uroczystość, najpewniej postrzyżyny, które na lat siedem przypadają. Nie obojętnym może być szczegół, że uroczystość pierwszego obcięcia włosów w Kościele katolickim złączyła się z demonologią w ogóle. Modlitwy odmawiane nad dzieckiem przy niej odnoszą się gównie do egzorcyzmów przeciwko złym duchom. Nadanie wreszcie lub wyjawienie imienia przy postrzyżynach polskich także zdaje się wskazywać na podobny związek. Dziecko od tych lat staje się bezpieczniejszem od czarów, zyskuje jakąś broń bliżej nam nieznaną przeciw nim. Prócz tych względów i inne jeszcze przemawiają za siedmiu latami. Ściślej się ten okres życia dziecka łączy z jego odchowaniem. Jest to dobrze znany u bardzo wielu ludów termin, do którego trwa pierwsze dzieciństwo. Na ten czas przypada koniec rzymskiej infantia. Kto wie nawet, czy kościelny przepis, według którego dopiero od lat siedmiu mógł chłopiec nosić tonsurę, nie łączy się z tym starym pogańskim terminem[2]. Ludy germańskie znały również lat siedem jako termin odchowania, tak bowiem można tłomaczyć przepisy, tyczące się odpowiedzialności za niedopilnowanie dziecka, za śmierć jego n. p. spowodowaną niedozorem rodziców, która to odpowiedzialność tylko do tych lat obowiązywała oraz zwyczaj, że ojciec w Anglii nie mógł sprzedać dziecka po siedmiu latach[3]. Inny lud aryjski, starożytni Parsowie, czciciele ognia także znali ten sam termin w podobnem znaczeniu. Ceremonia znana No-rûd, według Zend-Awesty odbywała się w lat siedem i miesięcy trzy po urodzeniu, w tym czasie bowiem zaczyna
- ↑ Шейнъ Бѣлоруссыій зборникъ. Сборникъ Акад. Наукъ. 1887 t. 41 str. 18. — Kazimira Skrzyńska, Wieś Krynice. Wisła IV 1890. str. 101. — Por. Krauss, Sitte und Brauch bei den Südslaven str. 553 i Wisła t. IX 1895. Podania z W. Ks. Poznańskiego, str. 305.
- ↑ Hinschius, Kirchenrecht str. 19, 106.
- ↑ Amira, Nordgerm. Obligationsrecht I, 1882, str. 404, — Frederick Pollock and F. W. Maitland. The History of English Law before the time of Edward I 1895, t. II str. 434.
