Zwyczaj ten obowiązywał nie tylko same królewskie rody. Wolni ludzie nosili je również długie. Ten sam Grzegorz z Tours, chwaląc pobożność ś-go Leobarda, mówi, że nie zapuszczał kędziorów, ani dzielił ich na pasma, jak to już było podówczas w modzie. Pochodził ten święty wprawdzie nie z senatorskiej rodziny, lecz zawsze z wolnych rodziców, i widocznie miał prawo do noszenia długich włosów jak inni[1]. Sięgał zresztą ten obyczaj bardzo odległych czasów. Wspominają o nim różni autorowie jak: Sidonius Appolinarius, Agathias i inni[2]. Włosy rodzielone na czole spadały równo dookoła szyi i ramion. Wyjątek stanowili Suewowie, którzy za czasów Tacyta wiązali je z tyłu głowy w węzeł[3]. Podobnie jak niegdyś Piktowie[4] a dziś niektóre pokolenia Czerwonoskórych.
Fakt, że długie włosy były oznaką wolności i w ogóle wysokiego pochodzenia, tłomaczy nam wysokie kary germańskich praw plemiennych za ich wyrywanie. W prawie Franków Chamawów n. p. kara za podobne przestępstwo jest taka sama, jak za wdarcie się do domu, za skrępowanie kogoś powrozami[5]. Burgundowie[6], Fryzyjczycy[7], Anglo-Sasi[8] płacili także dosyć wysokie kary za pochwycenie za włosy wolnego człowieka. U Alamanów kara jest mniejszą za uderzenie w twarz bez naruszenia włosów[9]. Widać, że tu chodzi głównie o zniewagę i ubliżenie czci a nie samo uszkodzenie. Występuje to jeszcze wyraźniej w stosunku do kobiet. Prawo salickie stanowi znaczne kary pieniężne za wyrywanie włosów kobiecie i za zerwanie jej nakrycia z głowy[10]. Podobnie prawo Burgundów skazuje na wysoki okup tego, któryby się ośmielił obciąć włosy wolnej kobiecie w obrębie jej domu,
- ↑ Scriptores I. Gregorii Turonensis Liber vitae patrum. De sancto Leobardo Recluso 3, 743. Verum non ille quidam dimissis capillorum flagellis aut barbam dimissione plaudebat, sed certo tempore capillum tondebat et barbam 3, 741 erat (St. Leobardus) non senatorio genere ingenuo tamen.
- ↑ Lindenschmidt, Handbuch der deutschen Alterhumskunde 1880 I. str. 309. 316.
- ↑ Germania § 38. Insigne gentis obliquare crinem nodoque substringere: sic Suebi a ceteris Germanis, sic Sueborum ingenui a servis separantur.
- ↑ Caesar, De bello gallico V, XIV. capilloque sunt promisso (Britanni) atque omni parte corporis raso praeter caput et labrum superius.
- ↑ Legum Lex Ribuaria, Lex Francorum Chamavorum 18, 17, 19.
- ↑ Legum II 5, 2.
- ↑ Legum III (Pertz) IIIa 39.
- ↑ Schmid l. c. Aethelbirt’s Gesetze 7 § 33, Aelfred’s Gesetze str. 89. § 35.
- ↑ Leges Alamanorum 1888. Lex Alam. Hlotharii str. 122, 29.
- ↑ Hessels and Kern. § 75. De muliere caesa vel excapillata.
