wszystko razem: ulica, przechodnie, domy — smutne. Mieszkam w »Sybirskiej gościnnicy« u pana Goryckiego — zesłany za rok 1863; brudno, kuchnia nieświetna; alem to zrobił z przyjaźni dla poczciwego Głębosia.
Wizyty. Raniutko zjawia się p. Jastrzębski, zawiadujący Moskow. Podworjem; suplikuje, żeby się przenieść do niego, ofiaruje apartament za darmo, byle tylko ten zaszczyt, że syn księcia Adama u nich mieszkał, spadł na ich zakład. Otrzymali od hr. Ignatiewa jeszcze w marcu rozkaz przyjęcia mnie u siebie, jak można najlepiej. Przychodzi mnie ofiarować w imieniu p. Kosowskiego Michała, adwokata, ekwipaż tegoż na usługi. Pokazuje się przytem, że Kosowski zna ojca i matkę moją z Sèvres, z r. 1864. Jadę wiec natychmiast do Kosowskiego; człowiek lat 55-ciu, ale sterany i zmęczony życiem; deportowany w 1864, gdy wrócił z zagranicy. Od 1872-go ma pozwolenie wracania; ożenił się jednak tutaj i został. Teraz wyjeżdża próbować, czy w kraju będzie się mógł ostać. Prowadził tu z wielkiem powodzeniem kancelaryę adwokacką, uzbierał nieco pieniędzy; dobroczynny niesłychanie i czynny; jest wiceprezesem tutejszego Towarzystwa dobroczynności, dyrektorem teatru i t. d. i t. d. Na kościołek katolicki ofiarował 30.000 rubli; na jego środki to suma potężna. Zapatrywania szlachetne, uczciwe, polityczne i rozumne; nienawiści do Rosyi żadnej. Między Rosyą a nami głównie i zawsze kopią przepaść Berlin i kasta czynowników, w tem swój interes materyalny mająca. Niestety, w Petersburgu brano parcie berlińskie za dobrą monetę, słuchano bezwarunkowo tych podszeptów. Dziś może przecież będzie zmiana — przyszłość okaże.
W Irkucku upadek materyalny od pożaru, a zwłaszcza podziału Syberyi wschodniej na dwa jeneralne gubernatorstwa. Pan Boulanger jeździł w zeszłym roku, posłany przez francuskiego ministra robót publicznych, celem badania terenu w Syberyi, ewentualnych lokacyj kapitałów francuskich w przed-
