wszystkich, jakie się znajdowały, materjałów. Na obrazach obok świętego malują psa, z gorejącą pochodnią w pysku, matce bowiem św. D’a snito się w czasie brzemienności, że porodzi psa małego, z gorejącą pochodnią, która cały świat oświeci. Matce znów chrzestnej świętego śnić się miało owo dziecko z gwiazdą na czole, dla tego też i z gwiazdą na czole przedstawiają niekiedy Św. D’a. Malują go jeszcze z książką (symbolem jego kaznodziejstwa), lilją (symbolem jego dziewictwa) i czasami z wróblem, ponieważ djabeł raz w tej postaci miał go rozgniewać. Niekiedy u stóp ma martwe dziecię, któremu cudownie życie przywrócił. Jest patronem Madrytu i Korduby w Hiszpanji; królestwo Neapolitańskie ma go także za pierwszego swego patrona po św. Januarym.—Zakon dominikanów. Zaraz po śmierci Św. Dominika rozszerzył się jego zakon tak szybko, iż w pierwszym dziesiątku lat już znajdujemy go w Palestynie. Trzeci mistrz, Rajmund de Pennaforte, dał mu r. 12 38 ścisłe określoną ustawę, do której już w ciągu wieków nie wiele co dodano. Główne jej przepisy są następne: Co trzy lata, raz w Paryżu, drugi raz w Bolonji, na przemiany, pod przewodnictwem jenerała (magister generalis), odbywa się ogólne zebranie, które wydaje rozporządzenia, stanowczo cały zakon obowiązujące. Rozporządzenia te jednak nabierają mocy dopiero po roztrząśnieniu ich, na trzech bezpośrednio po sobie następujących zebraniach, i po przyjęciu ich na trzeciem. Może je i sam mistrz wydawać, ale moc ich trwa tylko na czas jego życia. Reguły Rajmunda roztropnie ostrzegają i jenerałów i zebrania, ażeby takich rozporządzeń wiele nie wydawali. Prowincjonalne zebrania mają się odbywać co dwa lata, a w klasztorach codzienie. Jenerał obierany bywał na pewnego rodzaju konklawe, przez wszystkich prowincjałów. Ażeby w czasie wyboru uniknąć zwłoki, wyniknąć mogącej z uporu i sprzeczek, zamkniętym wyborcom nie dawano pożywienia, dopóki wybór nie nastąpił. Jenerał mógł prowincjałów zatwierdzać, lub odrzucać, przeorów zwalniać z kary, braci przenosić z jednego, do drugiego klasztoru. Definitorowie stanowili jego radę przyboczną, i z ważnych powodów mogli mu urząd odjąć. Prowincjami zarządzali prowincjałowie (magistri promnciales), i ci mieli także dodanych sobie definitorów. Prowincjałów wybierają zebrania prowincjonalne, mają oni nad prowincją takie prawa, jakie jenerał nad calem zgromadzeniem: dzielą prowincję na okręgi, stanowią w nich namiestników i mają obowiązek wizytowania prowincji. Przeora każdego klasztoru wybierają bracia, a prowincjał go zatwierdza. Wybieralnym jest tylko ten, kto cztery lata przebył w zakonie, bez błędów mówić może po łacinie i może mieć naukę o słowie Bożóm. Przeor daje braciom rozporządzenia, według swego uznania, ale jego rozporządzenia, tyczące klasztoru, wraź z jego zgonem tracą moc obowiązującą. Według rady poważniejszych braci, mianuje zastępcę do nadzoru nad wszystkimi. Chcących wstąpić do zgromadzenia oddawano dla nauki i próby nauczycielowi, po roku oznajmiano im, jakie są wymagania zakonu, i uwalniano każdego, kto je za zbyt trudne dla siebie uważał; kto kilka lat nie przebył w zgromadzeniu, nie mógł być na żaden urząd zakonny wybrany. W całem urządzeniu zakonu miano przedewszystkiem, jako jego cel główny, na myśli: opowiadauie słowa Bożego. Dla tego nakazane były egzaminy braci zakonnych, wzbronione samowolne udawanie się na nauczanie i wymagane zezwolenie biskupa. Zdolniejszych wysyłano do wyższego zakładu naukowego, jaki w każdej musiał
