od bpa regensburgskiego. Popierana przez panujących książąt religja katolicka szybkie czyniła tu postępy. Synowie i następcy Borzywoja: Spitygniew († 912) i Wacław († 926), gorliwie wspierali misjonarzy chrześcjańskich, lecz przewyższała ich jeszcze pod tym względem bogobojna ich matka Ludmiła, która padła ofiarą nienawiści synowej swojej Drahomiry (15 Wrześ. 927). Wychowany przez nią wnuk, Wacław, odznaczający się wysokiemi przymiotami umysłu i serca, poszedł w ślady babki i za najważniejsze zadanie życia uważał ugruntowanie religji chrześ. w podwładnym sobie kraju. Śmierć Wacława, zamordowanego przez własnego brata, niegodnego Bolesława (936—967), nie powstrzymała upadku pogaństwa. Rozmnożył się więc Kościół w Czechach i coraz dotkliwiej dawał się czuć brak własnych, krajowych pasterzy. Lecz potrzeba było, aby bp regensburgski zgodził się na utworzenie z Czech, należących do jego djecezji, oddzielnej prowincji kościelnej. Regensburg wszakże długo się temu opierał i gorącym pragnieniom Czechów dopiero wtedy stało się zadość, kiedy na stolicy bpiej zasiadł ś. Wolfgang (972). Gorliwy o chwałę Bożą bp, nietylko nie odrzucił propozycji Bolesława II Pobożnego (976—999), popieranego przez ces. Ottona I, lecz, wbrew woli kapituły, zgodził się na założenie oddzielnego biskupstwa w Czechach, ku wspomożeniu Kościoła Bożego między ludem tamtejszym. Tak więc w 973 powstało biskupstwo czeskie ze stolicą w Pradze, pod zwierzchnim dozorem metropolji mogunckiej. Pierwszym bpem był saski mnich Dytmar, znany z pobożności i nauki, a oprócz tego dokładnie posiadający język krajowy. Odtąd Kościół stanął w Czechach na trwałych podstawach. Cf. Franz. Palacky, Gesch. von Böhmen, 1 t. 1836, i art. Praga. (Ginzel). J. N.
Czepański Jan Wawrzyniec, augustjanin, dr teologji, wydał w Warszawie 1699: Controversiae orientalis et occidentalis Ecclesiae de subjecto potestatis ecclesiasticae et inerrabili Ecclesiae regimine.
Czerniewicz Stanisław, jezuita, ur. 15 Sierp. 1727, nowicjat odbył w Wilnie (od 1744), wykładał retorykę w Warszawie, potém był posłany do Rzymu, jako asystent przy jenerale z prowincji polskich. Wróciwszy z Rzymu, został rektorem koleg. w Połocku. Na tém stanowisku zastał go pierwszy podział Polski (1772 r.); odtąd dzieje Czerniewicza łączą się z dziejami jezuitów na Białorusi. W obrębie prowincji, które do Rossji podówczas odpadły, znajdowały się 4 kolegja, 2 rezydencje i kilka missji jezuickich, a członków wszystkich zakonu 201. Prowincjał mazowiecki miał nad temi zakładami zwierzchni nadzór. Ces. Katarzyna w nowo nabytych ziemiach przyrzekłszy utrzymać religję katolicką w takim stanie, jak ją zastała, dla jezuitów szczególniej okazała się łaskawą; a wiedząc, jak są pożytecznymi dla edukacji młodzieży, postanowiła ich zostawić w swém państwie, chociaż w radzie przeważała liczba głosów przeciwnych. Wnet po złożeniu przysięgi homagjalnej (we Wrześ. 1772), z różnych stanów ludności anneksjonowanej pojechały deputacje do Petersburga. W imieniu duchowieństwa pojechał unicki arcybp połocki Jazon Smogorzewski i nasz Czerniewicz. Ten ostatni wziął z sobą dwóch konfratrów: Gabrjela Lenkiewicza i Józ. Katenbringa. Mile przez cesarzowę przyjęci, od Czernyszewa (minister wojny i gubernator Białorusi) otrzymali pochwały za staranne wychowywanie młodzieży. Wróciwszy (w Lut. 1773) do Połocka, Czerniewicz zastał list od jenerała, zostawiający go nadal przy rektorstwie w Połocku, gdyż już mu trzylecie upłynęło. R. 1773,
