wać Metodjusza za swego zwierzchnika, udał się przeto do Salcburga ze skargą, „że jakiś grek, imieniem Metody, nowowynalezionemi literami słowiańskiemi poważne łacińskie po filozofsku rugując, w pogardę całego ludu podał w części Msze i Ewangelje, wraz z całém nabożeństwem kościelném tych, którzy je po łacinie odprawiali“ (De conversione Bajoarior. et Carentanor., ap. Pertz, Monum. Germ. Scr. XI 1). Arcybp salcburski Adalwin († 14 Maja 873) zaniósł skargę do króla Ludwika, że w granicach, jakie przed 75 laty zostały jego djecezji zakreślone, szerzy się jakaś nowa doktryna (nova orta est doctrina Methodii philosophi); zwołał następnie synod i zapozwał nań Metodego, a nawet w Niemczech przytrzymać go kazał (871 r.) i dopiero po 2 ½ latach, w skutek gróźb Jana VIII Pap., na wolność wypuścił. Zdaje się, że wtedy (874 r.) dane przez Adrjana II upoważnienie do używania słowiańskiego języka w liturgji, Jan VIII odwołał (Jaffé, Regesta n. 2487); niewiadomo tylko, czy Metody zakaz otrzymał (Hergenröther, op. c. II 620). Gdy jednak Papież nie ze wszystkiém uczynił zadosyć żądaniu bpów niemieckich, bo Metodemu prawa arcybpie nad Morawją i Panonją potwierdził, a nawet rozszerzył (cf. Jaffé n. 2259), bpi niemieccy niechętném nadal okiem na Metodego patrzyli, i w krótce go nie tylko o odprawianie nabożeństwa w języku słowiańskim, lecz także o rozsiewanie fałszywych doktryn do Rzymu donieśli. Metody powołany został w Czerwcu 879 do Rzymu (Jaffé n. 2486, 2487), udał sią tam natychmiast, dostatecznie się usprawiedliwił (880), otrzymał nowe potwierdzenie swych praw arcybpich; pochwalił nadto Papież litteras slavonicas a Constantino quondam repertas, oświadczył, że chociaż sanae fidei vel doctrinae non aliquid obstat, sive missas in slavonica lingua canere, sive s. evangelium legere, quoniam qui fecit 3 linguas principales, hebraeam scil., graecam et latinam, ipse creavit et alias omnes; nakazał jednak: ut in omnibus ecclesiis terrae illius evangelium latine legatur et postmodum sclavonica lingua annuncietur (Jaffé n. 2540). Metody musiał złożyć przysięgę (może też tylko nieprzyjaciele jego rozpuścili wieść o niej), że we Mszy, ani w inném nabożeństwie kościelném (officia eccles.), języka słowiańskiego używać nie będzie (ib. n. 2649; cf. Hergenröther op. c. II 625). Po powrocie z Rzymu Metodego przykrości się powiększyły: książę morawski Świętopełk, już poprzednio obojętny dla Metodego, stał się mu teraz niechętnym, bo bp nitryjski, a sufragan Metodego, Wiching, człowiek ambitny, podburzał go przeciw arcybpowi. Pozostały list z d. 23 Marca 881 r., w którym Jan VIII pociesza Metodego i chwali jego gorliwość, jest dowodem, jakie przykrości ponosić musiał ś. M. od Świętopełka i Wichinga. Um. ś. Metody 6 Kwiet. 885 r. (Ginzel op. c. s. 91). Obfitą dosyć literaturę tego przedmiotu ob. w Hergenröther’a op. c. II 616—626; Potthast, Biblioth. hist. s. 664, Supplem. s. 138. Z wymienionych tamże do ważniejszych policzyć należy: Wattenbach’a Beiträge zur Gesch. der christl. Kirche in Mähren u. Böhmen, Wien 1849; z nowszych za i Rettel, Cyryl i Metody, Paryż 1871; Leger, Cyrille et Methode. ib 1868; Dümmler i Miklosich, Die Legende vom h. Cyr., w Denkschriften d. kais. Acad. d. Wissensch. zu Wien t. 19 i 20 (1871—1872 r.). Relikwje tych świętych znalezione później pod ołtarzem starej kaplicy kościoła ś. Klemensa w Rzymie, tamże się przechowują; część ich przeniesiono do Morawji. Na obrazach przedstawiają ich jako biskupów, z otaczającymi ich nawróconymi Słowianami. X. W. K.
