Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.3 480.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
470
Colonna.

gorzatą do cesarza Leopolda I, przyszłego jej małżonka. Przybywszy do Hiszpanji, był przy śmierci króla. Sam zaś um. 4 Wrz. 1666 w Finale, w podróży z królewną Małgorzatą. Kardynał Hieronim, światły opiekun sztuk i nauk, wiele się przyczyniał do upiększenia kościołów. Roztropne postępowanie utrzymywało go stale w łaskach u Innocentego X. Brat jego Karol, będąc żołnierzem, zabił w pojedynku Grzegorza Gaetani: dręczony zgryzotami sumienia, został zakonnikiem pod imieniem Idziego; w końcu otrzymał od Urbana VIII nominację na arcybpa amazyjskiego in partibus. Żył w wielkiém odosobnieniu w Rzymie, a umierając, zostawił piękny zbiór rycin i obrazów. Drugi brat kardynała Hieronima, Marek Antoni (IV), książę Palliano, dał początek dwom domom: Palliano i Sonino, przez swych synów Wawrzyńca Onufrego i Filipa. Pierwszy zaślubił (11 Kwiet. 1661) Marję Mancini, synowicę Mazaryniego, z którą żył w niezgodzie. Syn jego, 16. Karol, ur. 4 List. 1665, otrzymał kardynalski kapelusz z rąk Klemensa XI, 17 Maja 1706. Był czas (1730), że się spodziewał tjary, ale Rzymianie zastosowali doń przysłowie: Nec frater, nec Gallus, nec Columna erunt Papa. Synowcem kardynała Karola († 3 Lipca 1739) był 17. Aleksander Hieronim, ur. 8 Maja 1708, kardynał djakon, kreowany przez Benedykta XIV (9 Wrześ. 1743); um. 17 Stycz. 1763. Miał synowca Fabrycjusza III Palliano, którego synami byli: Marek Antoni Marja. ur. 16 Sierp. 1721, kardynał djakon, mianowany przez Klemensa XIII, 24 Wrześ. 1759; um. 2 Grud. 1793, jako kardynał biskup Palestriny; drugi syn, Piotr Marja Józef, ur. 7 Grud. 1725, nosił nazwę Pamphili, w moc testamentu Kamila, ostatniego księcia Pamphili; r. 1760 mianowany arcybpem koloseńskim in partibus i nuncjuszem w Paryżu; 26 Listop. 1767 przez Klemensa XIII kardynałem prezbyterem Sanctae Mariae trans Tiberim i opatem w Trefontane († około 1791). — 18. Prosper, syn Filipa księcia Sonino, ur. 17 Listop. 1673, Klemens XII mianował go kardynałem djakonem; † 4 Marca 1743. Prawnukiem tegoż Filipa był Mikołaj, ur. 15 Lipca 1730 († 1798), arcybp Sebasty, legat w Rawennie, nuncjusz w Hiszpanji, kardynał (14 Lut. 1785), um. 1798. Z domu Palestrina, pochodzącego od Stefana VIII, który nosił nazwę Colonna Sciarra, później księcia Bassanello i księcia Carbognano, [ostatni ten tytuł pozyskał Idzi Colonna, którego drugą żoną była Anna Marja Altieri, synowica Klemensa X († 1676], wymieniamy wnuków Idziego: 19. Prosper Colonna di Sciarra, tak zwany dla wyróżnienia od krewnych, ur. 17 Stycz. 1707, kardynał djakon, kreowany przez Benedykta XIV, 9 Wrześ. 1743, członek wielu kongregacji kardynałów, praefectus oeconomiae de Propaganda fide († 20 Kwiet. 1765). Brat jego Juljusz Cezar († 1787), odzyskał dla swej rodziny księztwo Palestrina (sprzedane Barberinim 1632), przez małżeństwo ze spadkobierczynią księcia Urbana Barberini, zobowiązawszy się, że syn jego nosić będzie nazwisko matki. Synem uroczyście przez Idziego adoptowanym był Fryderyk Baldeschi, znakomity dyplomata, ur. w Perugia 2 Wrześ. 1625, kreowany przez Klemensa X kardynałem, przyjął nazwisko Colonna. Do historji Kolonnów posłużyć mogą następujące dzieła: 1) Ottavio di Agostino, Istoria della familia Colonna, Venezia, 1658; 2) Columnensium procerum imagines et memorias nonnulas, hactenus in unum redactas, abbas Dominicus de Santis U. J. D. archipresbyter S. Mariae in Cosmedin de urbe et protonotarius apostolicus exponebat, Romae 1675; 3) Columnensis familiae nobilis-