prawić; w tém umarł (1314). Następca jego Jan XXII, w r. 1317, poprawioną kollekcję wydał i trzymać się jej polecił. Clementinae dzielą się na 52 tituli, a rozdziałów 106. W Corpus juris can. (ob.) zajmują czwarte z rzędu miejsce. W cytacjach, notuje się titulus (np. De electione), rozdział jego (cyfrą, lub pierwszym wyrazem) i § z rozdziału i dodaje się in Clem. v. Clem. (in Clementinis). Clementinae dawniej niektórzy nazywali Liber VII Decretalium, czasem Extra lub Extravagans. Z całego Corpus jur can. one najpierwej były drukowane (Mogunt. 1460). Clementinae mają dotąd moc obowiązującą, jako prawo publiczne kościelne, i to w takim stanie, w jakim są in Corpore juris can., a nie jak oryginalnie (w bullach Klemensa V, lub na soborze wienneńskim) wyszły od prawodawcy, bo Klemens V i Jan XXIII wydawszy te konstytucje już poprawione, poprawki za obowiązujące uznali. Ob. Phillips, Du droit eccl. dans ses sources, trad. par l’ab. Crouzet s. 258 (§ 25). X. W. K.
Clerici et fratres vitae communis, Bracia życia wspólnego. Pomimo przeciwności, jakich na początku XIV w. doznawały begwinki (ob.), nie gasła w Niemczech i Niderlandach ochota do tego rodzaju stowarzyszeń: już je lud polubił, wpływ ich dobry na obyczaje duchowieństwa i świeckich, pomimo przypadkowych wyjątków, był tak widoczny, iż ich Kościół nie mógł odrzucać. W tym duchu ks. Gerard Groot z Deventer († 1384) założył w Hollandji pod powyższém nazwiskiem stowarzyszenie duchownych i świeckich. Uczony ten kapłan, ukończywszy nauki w Paryżu, wykładał teologję w Kolonji. Uznając próżność świeckiego życia, jakie następnie pędził, i żałując swych grzechów, oddał się ścisłej ascezie i chodził po kraju, głosząc pokutę. Widząc przy tej sposobności różne niedostatki zwykłego życia kapłanów, w celu zaradzenia temu, założył własnemi środkami wzmiankowane stowarzyszenie, którego członkowie zobowiązywali się pracą rąk zyskiwać sobie utrzymanie materjalne, a słowem i czynem podniecać i szerzyć pobożność chrześcjańską. Już 1386 r. założyli oni w Windesheim klasztor regularnych kanoników i mieli go za środkowy punkt dalszych takich stowarzyszeń, do których, na wzór beguinów przyjmowano i świeckich, tak mężczyzn jak i kobiety. Stowarzyszenia te szerząc się w Niderlandach i Westfalji, obok celów praktycznych, zajmowały się także i nauką, mianowicie filologją, Tomasz à Kempis i Gabrjel Biel (ob.) byli takie członkami takiego stowarzyszenia. W ogóle, w duchowém tém braterstwie część duchowieństwa zachowała czystość swojego ducha, wpośród coraz bardziej szerzącego się zepsucia; z tego też powodu Papieże: Eugenjusz IV i Paweł II nadali im liczne przywileje. Cf. Chronicon collegii windeshemensis, Frcf. 1728 p. 400. Delprat, Over de Broederschap van G. Groot, Utrecht 1830. Cf. tej Enc. II 329. (Fehr). W. B.
Clericus (le Clere) Jan, pochodził z familji znanej z uczoności; ur. w Genewie w Marcu 1657, w rodzinném mieście studjował humaniora, filozofję i fizykę, rok cały poświęcił nauce języka hebrajskiego, poczém przeszedł do teologji. Nie zgadzając się na doktryny ścisłych kalwinistów genewskich, zabrał się do samodzielnych badań teologicznych. Największy wpływ na niego wywarły Tezy saumurskie (Syntagma thesium theol. Salmurii, 1665), jak również dzieło jego pradziada, słynnego remonstranty Curcelläusa: Quaternio dissertationum theologicarum, i pisma
