lative Theologie A. Günthers u. die kath. Kirchenlehre, Köln 1853; De scholasticorum sententia, philosophiam esse theologiae ancillam, 1856; Die Wahrheit in dem von Prof. Kuhn angeregten Streite über Philosoph. u. Theologie, 1860, i wiele rozpraw i artt. pomieszczanych powiększej części w Katoliku mogunckim. N.
Clement. 1. Djonizy Ksawery, jałmużnik Stanisława I, króla polskiego, księcia Lotaryngji i Baru, kaznodzieja królewski, dziekan kollegjaty w Ligny, członek akademji w Nancy, ur. w Dijon 6 Paźd. 1706, † 1771 r.; autor wielu kazań i dzieł teologicznych rozmaitej treści. Ogłoszone są drukiem między innemi: Entretiens de l’âme avec Dieu, tirés des paroles de s. Augustin (1740); Oraison funèbre de la reine de Sardaigne (1741); Discours sur la politique (1746); Oraison funèbre de la reine de Pologne (1747); Exercices de l’âme pour se disposer au sacrements de Pénitence et d’Eucharistie (1751, now. ed. Lyon 1846 in 12); Elévations de l’ame à Dieu, ou priéres tirées de s. Ecriture, pour toutes les differentes situations de la vie; bezimienne La journée du chrétien sanctifiée par la prière et la méditation (1768, i często przedruk., pomnożył ks. de la Hoque; nowe wyd. Lyon 1864); Sermons (wyd. ks. Migne w Collection des auteurs sacrés, 1-ere série t. 54 i 55), i in. Cf. Richard et Giraud, Bibliotheque sacrée VII 193—194. W. Ch.
2. Franciszek, uczony benedyktyn kongregacji św. Maura, ur. 1714 w Beze, pod miasteczkiem Saulnier (dep. Côtes-d’Or), studja odbyt w kollegjum jezuickiém w Dijon, wstąpił do zakonu benedyktynów i śluby wykonał 1731. Clement był tak pracowity, że tylko dwie godziny na sen poświęcał. Wysłany przez przełożonych do klasztoru Blancs-Manteaux w Paryżu, opracował tu XII tom Histoire litteraire de France, obejmujący przeciąg czasu od 1141—1167, a zawierający ciekawe artykuły Abelard i Suger. Później przygotował XII i XIII tom, rozpoczętego 1738 przez Bouqueta zbioru pomników historycznych: Recueil des historiens des Gaules et de la France. Najważniejszém wszakże dziełem przez Cl. wydaném było: L’art de vérifier les dates (Sztuka sprawdzania dat). Nad trzeciém wydaniem tego dzieła pracował przeszło 13 lat (wychodziło od 1783 do 1787); 4 wydanie ukazało się dopiero 1818 r. (przez de Allais). Cl. był członkiem akademji nadpisów (ac. des inscriptions). Przygotował właśnie nowe dzieło: L’art de vérifier les dtites avant Jesus Christ, kiedy zaskoczyła go rewolucja; po kasacie klasztoru i zakonu, um. na apopleksję 1793 r., w domu jednego ze swych krewnych. J. N.
Clementinae (constitutiones). Tak się nazywają konstytucje przez Klemensa V, Pap. (1305—1314), wydane już to na soborze wienneńskim, już po za soborem. Zebrał je wszystkie razem sam Klemens V i ogłosił w r. 1313 na konsystorzu kardynałów. Zbiór swój zamierzył nazwać Liber VII Decretalium i rozesłać do wszystkich uniwersytetów. Wiadomość o tém podają nam nietylko bjografowie tegoż Papieża (Clementis V Vita III; — vita IV; — vita V; — vita VI, ap. Baluzium Vitae Papar. Avenionens. I 60, 80, 86, 110), ale nadto jego list do uniwersytetu orleańskiego, razem z kodeksem konstytucji przez niego zebranych (ap. Boulaeum, Histor. univ. paris. IV 101). Wnet jednak zmienił swoje zdanie: egzemplarze rozesłane wycofał, a tym, którzyby jego kopje posiadali, zniszczyć je pod ekskomuniką polecił, mając zamiar kollekcję po-
