sobie przyjaźń późniejszego Papieża Leona X (cf. ib. 349), wyrobił odpusty dla katedry płockiej, dla ołtarza św. Erazma w tymże kościele, dla kościoła św: Mateusza i kaplicy św. Krzyża w Pułtusku, kaplicy N. M. P. przy kościele św. Jana w Warszawie i dla kościoła paulińskiego św. Stanisława extra muros Cracoviae (ib. 305); dyspensę od postu we środę dla całego królestwa (ib. 311) i wiele innych przywilejów (ib. 312—322). Wpływ, jakiego podówczas na dworze Aleksandra Jag. i jego następcy Zygmunta I używał Erazm (magna fr. tuae apud regem ipsum proceresque est auctoritas, ib. 330), narobił mu nieprzyjaciół; zkąd może poszły wieści o niskiém urodzeniu jego. R. 1518 Wysłał go Zygmunt I do ces. Maksymiljana i Pap. Leona X. Mowa, jaką na zjeździe książąt niem. w Augsburgu powiedział (20 Sier. 1518), zachęcając do wojny przeciw Turkom, wszystkich do łez wzruszyła. Sekretarz cesarski Jakób Spiegel dał ją w 10 dni potém do druku (Oratio per R. P. D. Erasmum Vitellium ep. ploc. in celeberrimo augustensi conventu ad caesarem Maximilianum, nomine victoriosissimi regis Poloniae Sigismundi habita, Augustae Vindel. 1518, z dedykacją Spiegela do Erazma Roterdamczyka; przedruk ap. Theiner op. c. 380.... ap. Reusner, Selectae oratt. de bel. turc. I 65, i osobno z następną mową w Rzymie 1519). Z Augsburga udał się E. C. w końcu Wrześ. (1518) do Rzymu (ib. s. 393, gdzie są akta całej tej legacji do cesarza); d. 26 Listop. t. r. witał Leona X piękną mową (wyd. Hieronim Guidon, podkomorzy papiezki, razem z poprzednią mową, Romae 1519) i w Rzymie pozostał aż do śmierci (przed 27 Wrześ. 1522 r.). Następcą jego był Albert, margr. brandeburgski, , mianowany w tymże dniu (27 Wrześ.) przez Pap. Adrjana VI (Theiner l. c. 411). Szczegóły o Er. C. starannie ma z różnych dokumentów zebrane ks. Łętowski (Katalog II 126—142). Co Wiszniewski (Hist. lit. pol. I 50) podaje o zaginionej jakoby księdze Ciołka, o zwycięztwie Zygmunta I nad Turkami, jest mylném (cf. Łętowski op. c. s. 141). — 3. Stanisław, bp poznański, ur. ok. r. 1382, bo podczas procesu z krzyżakami, w r. 1422 sam powiadał, że ma lat 40 (Lites et res gesta inter Polon, et ord. crucif., ed. Działyński II 287). Rodzinném jego miejscem była Ostrołęka, nad Pilicą, w obwodzie niegdyś czerskim, w archidjec. warszawskiej, dekanacie górno-kalwaryjskim leżąca [1]). Ze wspomnionego procesu również widać, że już w r. 1409 należał do kancellarji królewskiej, w r. 1411 był unus ex consiliariis regiis, później tanguam unus ex ambassiatoribus domini regis (Lites et res gest. II 297), sprawował poselstwo do ces. Zygmunta 1410 i 1420 r. (Długosz, Hist. XI s. 217); używał go także za pośrednika do krzyżaków Witold (ib. s. 471). Po śmierci Elżbiety Granowskiej, trzeciej żony Władysława Jagiełły (w Maju 1420), Ciołek oddalony został ze dworu za paszkwil (ap. Wiszniewski
- ↑ Mamy przed sobą dwa dokumenty, odnoszące się do kościoła paraf. w Ostrołęce, a wydane przez Ciołka Stan. już jako bpa poznań.: pierwszym jest erekcja dat. w Poznaniu, d. 6 Lipca 1429.; drugim dotacja tegoż kościoła, dat. in Ostrołenka fer. 3 ipso die S. Sigismundi glorios. martyris, an. 1430. W erekcji Ciołek nazywa Ostrołękę villam patrimonii nostri, a rodzonego bratanka swego nobilem ac strenuum D. Wigandum haeresem (villae Ostrolanka) fratrem nostrum germanum. Ztąd potwierdza się opowiadanie Długosza, który mówi (Hist. pol. l. XI s. 507), że ojcem bpa był Stanisław z Ostrołęki, z Sandomierskiego.
