Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.3 289.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
279
Chodkiewiczowa. — Chodykiewicz.

nych na śmierć, wynagradzając hojnie krzywdy poszkodowanym. W czasie rozruchów ludowych w Ostrogu, ułaskawiła skazanych na śmierć i zupełną udarowała wolnością. Roku 1624 fundowała kolegjum jezuickie w Ostrogu, a r. 1653 w Jarosławiu. W epoce wojny kozackiej, w ostatnich latach życia zmuszona była opuścić dwór swój w Ostrogu i majętności, któremi zarządzała długo, z prawdziwie macierzyńską troskliwością. Przebywała w Wielkopolsce, gdy dowiedziała się o dokonanych bezprawiach w jej majątkach, mianowicie w Ostrogu. Um. w Racacie 27 Stycznia 1654 r. Źródło do życiorysu tej matrony mamy przeważnie w rzadkiém dziś nader dziele: „Życie ku podziwieniu chwalebne j. o. ks. Ostrogskiej Anny Aloizy Chodkiewiczowej, wojewodziny krakowskiej, hetmanowej W. X. L. od kollegjum Societatis Jesu jarosławskiego, od niejże po ostrogskiém kollegjum w Polu u Najśw. Panny fundowanego, na wzór wysokiej cnoty wydane r. p. 1698,“ w Krakowie, w drukarni M. Schedla, 8-vo str. 120. W. Ch.

Chodykiewicz Klemens, ur. we Lwowie 21 Marca 1715 r., dominikanin prowincji ruskiej; teologji uczył się w Rzymie 1746—49 r.; profesor we lwowskim konwencie św. Magdaleny, historjograf (chronologus) zakonu swego. Urząd przeora sprawował w kilku klasztorach swego zakonu, † 20 Paździer. 1797 r. Pisma jego są: Sol Angelicae intelligentiae (Leopoli 1744), panegiryk na cześć św. Tomasza z Akw., napisany jeszcze wtedy, gdy Ch. pozostawał na studjach we Lwowie. Monarchini nieba y ziemi, kazanie (Lwów 1746). Trias dissertationum: De 7 Diaconis, deque epistolis ad Corinthios et martyrio s. Clementis Pont. Max, Romae 1749; był wtedy Ch. na ukończeniu studjów swych w Rzymie. Wracając ztamtąd, w t. r. wydał bezimiennie żywot św. Jacka po włosku: Vita di s. Giacinto, tratta da Severino, Ribadeneyra, Castillo, Montalcino, Bzovio... ed altri (Venezia 1749). Złota brama heroicznemi dziełami jaśnie oświecona, jasnemi cnotami y świętą gorliwością jw. familii Ogińskich zapalona, ukoronowanej św. Katarzynie de Ricciis trzec. zak. św. Domin. wysławiona, kazaniem y życiem, przez X. K. Ch. (Lwów 1752). Relatio coronationis Thaumaturgae Imaginis Deiparae Virg. M. in eccl. SS. Corporis Chr. et SS. Petri et Pauli, Fratrum Praed. prov. Russ. Leopoli adservatae, 1752. Troista ofiara w prymicyach św. Franciszka Seraf., we Mszy św. Andrzeja Awellina y w profesyi św. Stanisława Kost. wyrażona (Lwów 1753). Złoty wiek troistego czasu Trójcę Boską przybyszowemi latami św. Bazylego od przestępnego czwartego wieku broniący (Lwów 1754), traktat o Trójcy śś.; Gloria... Martyris Clementis Rom. Pont. I (Leop. 1757); w tém dziele Ch. prowadzi polemikę przeciw tym, którzy dzieje św. Klemensa Rz. podawali w wątpliwość; podaje żywot jego (r. 1—3), dowodzi autentyczności jego Listów (r. 4), jego męczeństwa (r. 5 i 6), prawdziwości cudów po śmierci (r. 7), autentyczności relikwji w Pescara (insula Piscariensis w prowincji Chieti w Abruzzach; r. 8—13); wreszcie wylicza śś. i bbł., którzy imię Klemensa nosili; w przedmowie nadmienia, że odnosił się do benedyktynów na Monte-Cassino o żywot św. Klemensa, przez Hezychjusza z Saloniki, i cuda, przez św. Efrema, pisane; lecz źródeł tych nie otrzymał. Trzy własności duchowne św. Józefa (Warsz. 1763); Troista chwała osób boskich kazaniem ogłoszona (Lwów 1767); Dissertationes historico-criticae de utroque archieppatu metropolitano Kijoviensi et Haliciensi, uti olim distincto, necnon de eppatu Leopoliensi ritus graeco-uniti,..