Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.3 273.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
263
Chesne. — Chiem.

względem niektórych opinji, i niektórych znakomitych ludzi, zostało zamieszczone na Indexie, 17 Marca 1734. Cf. de Backer, Bibl. — 2. Andrzej Duchesne, po łacinie zwany Quernaeus, v. Quercetanus, v. Querceus, v. Duchenius, v. Chesneus, v. Chesnius, człowiek świecki, ur. w Tours 1584 r., chronograf królewski, zwany ojcem historji fraucuzkiej; nad historją pracował od 18 r. życia do † 30 Maja 1640 r. Ważnemi są bardzo dla historji, tak kościelnej jak świeckiej, jego zbiory średniowiecznych kronikarzy: 1) Historiae Francorum scriptores coaetanei ab ipsius gentis origine ad Philippi IV tempora... cum epistolis regum, reginarum, Pontificum, ducum... et aliis veteribus rer. francicar. monumentis, Parisiis t. I 1636, t. II i III 1640, t. IV 1641, t. V 1649, 5 v. f.; 3 ostatnie tomy wydał syn Andrzeja, Franciszek Duchesne. Dzieło to dziś nader rzadkie, bo z rozkazu królewskiego było wykupywane i palone. 2) Historiae Normannorum scriptores antiqui, res ab illis per Galliam, Angliam, Capuae principat., Siciliam et Orientem gestas explicantes ab an. Chr. 838—1220. Insertae sunt monasteriorum fundationes variae, series epporum a abbatum, genealogiae regum, ducum, comitum et nobilium, etc. Lutetiae Paris, 1619 f. Zbiór ten miał być w 3 t. Franciszek Maseres przedrukował z niego kilka kronik, p. t. Historiae Anglicanae circa tempus conquestus Angliae a Guilelmo Notho Normannorum duce selecta monumenta, Londini 1807 4° (Cf. Potthast, Biblioth. histor. I s. 54). Wydał nadto: 3) Petri Abaelardi et Heloissae conjugis ejus opera, Paris 1616 4°. 4) Alcuini Opera, ib. 1616. 5) Bibliotheca cluniacensis, complectens ss. PP. cluniacensium vitas, miracula, scripta, statuta, privilegia etc. collecta a Martino Marier, edente A. Quercetano, cum notis, ib. 1614; ważny zbiór nietylko do historji samego opactwa Clugny, ale i do innych od niego zależących. 6) Series auctorum omnium gul de Francor. historia et de reb. francicis quum ecclesiasticis tum saecularibus ab exordio regni ad nostra usque tempora scripserunt, Paris 1633 i 1635; podobno to samo, co wyżej pod n. 1). Mniejszej wartości są jego: 7) Histoire des Papes jusqu’à Paul V, Paris 1616 2 v., ib. 1645. 8) Januariae Kalendae, seu de solemnitate anni tam ethnica quam christiana, ib. 1602. 9) Historia cardinalium gallorum, Paris 1660—66 2 v. f., wydana przez syna Franciszka. Cf. Hurter. Nomencl. liter. I 655. X. W. K.

Chiarini Ludwik, włoch, ur. 1789, † 28 Lut. 1832 r., prof. historji kościelnej i języków wschodnich w b. uniwersytecie warsz., oraz czł. warsz. towarzystwa przyjaciół nauk. Zostawił dzieła: Teorja judaizmu, z zastosowaniem do reformy żydów; Gramatyka hebrajska; Słownik hebrajski: ostatnie dwa dzieła napisane w języku łacińskim, przełożył na język polski Piotr Chlebowski, 1 wyd. 1826, 2 wyd. 1829. Cf. Estreicher Bibliogr.

Chiem, Chiemsee, Chiemium, Kieminseo (klasztor i biskupstwo). Na jeziorze Chiem w Wyższej Bawarji, zwaném morzem Bawarskiém, są 3 wyspy: na dwóch większych, Herrenwaerth i Frauenwaerth, były dwa wielkie klasztory, sięgające początkiem swoim czasów św. Ruperta, pierwszego bpa w Salzburgu. Jeden z nich męzki, był fundowany, według tradycji, przez księcia Tassylona II. Pierwszą, pewną o nim wzmiankę spotykamy w dokumencie Karlomana z r. 789, w którym leguje klasztor Chiem, ze wszystkieini posiadłościami, zostającemi w zawiadywaniu przełożonego Dodo, kościołowi w Metz. Ten Dodo, v. Dobda, v. Tuti, graecus, peregrinus,