Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.3 248.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
236
Chełmińskie biskupstwo.

kanów w miejscu rodzinném, gdzie, według Niesieckiego, miał umrzeć r. 1400. 12) Jan II Schedeland, Schodtlas, herbu Bończa, dominikanin, przeszedł z bpstwa wormackiego, sądząc, że dla przyjaźni z mistrzem krzyżackim swobodniej niż jego poprzednicy dla dobra religji działać potrafi. Nie dopuścił go jednak zakon do objęcia rządów djecezji i umarł na dawnej katedrze r. 1383. Niesiecki o nim piszących autorów przywodzi i z Bartoszewiczem kładzie go na jedenastém miejscu w katalogu chełm. bpów. Po nim kapituła obrała Reinharda hr. de Zeicz, lecz go Papież nie potwierdził, mając sobie doniesione, że ustąpienie od żyjącego jeszcze naówczas Wigbalda wymuszone było. Nies. i Bartoszew. kładą go w rzędzie bpów i naznaczają rok śmierci 1390. 13) Marcin, archid. chełm., mianowany w Rzymie przez Papieża, o czém dowiedziawszy się mistrz Konrad Celner, prosił go listownie o wyjednanie uwolnienia zakonu od cenzur. Marcin jednak gorliwiej się zajął sprawą swego kościoła niż zakonu i przywiózł wyrok, żądający ścisłego zadosyć uczynienia ze strony krzyżaków. Ci mieli go napozór przyjąć bardzo dobrze i zaprosić na ucztę, a na tej podać truciznę, od której dnia następnego po ingresie umarł. Niesiecki uważa go za niepewnego i opuszcza całkiem. Bartoszewicz zaś kładzie tu Mikołaja dominikanina, który według Nowomiejskiego (Phoenix str. 168) umarł 1375 roku, a po nim umieszcza wspomnianego Reinharda hr. de Zeicz. 14) Mikołaj II Schipenpiel z Buku, przebywając w Rzymie otrzymał wiadomość od w. mistrza o opróżnieniu bpstwa i polecenie, aby się starał o nie dla siebie, z warunkiem jednak, iżby zaraz potém wykonał śluby krzyżackie. Na to wprawdzie Mikołaj przystać nie chciał, ale u Pap. Bonifacego IX pozyskał potwierdzenie. Przybywszy do djecezji, mile był przyjęty i rok cały bez przeszkody spełniał biskupie obowiązki. Wkrótce przecież mistrz upominać go zaczął o wykonanie ślubów zakonnych, na co śmiało bp ten odpowiedział: „że czyniąc śluby krzyżackie, naraziłby duszę swą na potępienie, i nie chce się mieszać między tych, co niepohamowaną pałają nienawiścią przeciwko chrześcjaństwu i Polsce.“ Trwał następnie niezłomnie w swojém postanowieniu, przez co doznawał prześladowania od mistrza. Unikając na starość nieprzyjemności, zamienił się na bpstwo kamińskie na Pomorzu z Janem Kropidło, r. 1398, lub według innych 1392. 15) Jan III Kropidło, książę opolski na Szląsku, niegdyś bp poznań. potém kujawski, zkąd sięgając po godność prymasowską, utracił i kujawską, gnieźnieńskiej nie pozyskawszy katedry. Wtedy Bonifacy IX, Papież, dał mu wakującą stolicę w Kamieniu, którą zamienił na chełmińską, a z niej wrócił na kujawską, gdzie pobożnie r. 1421 umarł. 16) Arnold, jako mąż wymowny służył zakonowi w wielu poselstwach przeciwko Polsce, choć mu się za to krzyżacy odpłacili niewdzięcznością. Um. 1416 r. 17) Jan IV, z prowincjała dominikanów polskich, potwierdzony r. 1418; miał wiele do działania w djecezji wojną ustawiczną zniszczonej, oraz z wciskającą się herezją husytów (Theiner II 36). 18) Rajnold, zm. r. 1432 według Niesieckiego, ale go Rzepnicki pomija. Bartoszewicz po nim kładzie jeszcze Arnolda i Andrzeja Stantberga jako elekta. 19) Jan V Margenau lub Marcaenaro, krzyżak, z administratora djec. pomezańskiej tu przeniesiony. Za niego Prusy przyłączyły się do Polski. Zasłużył się pod wielu względami djecezji swojej i umarł 1462 r., lubo Hartknoch twierdzi, że 1457. Po nim obrany Bartold, przez innych Bartłomiejem zwany, lecz gdy nie