gorąco pragnął zwołania soboru, teraz jednak nie bardzo był rad temu. Widział, że większa część stronników Eutychesa przyjmuje już jego Epistolam dogmaticam i listy św. Cyrylla, że wielu się z Kościołem pojednało, inni o pojednanie gorąco upraszali; obawiał się tedy słusznie, żeby mniej już potrzebny nowy sobór, na wschodzie odbywany, nie był znów zwichnięty, jak się to stało na „rozboju efezkim“ (ob.); przewidywał, że nestorjanie, widząc potępienie Eutychesa przez sobór, będą w tém upatrywać potwierdzenie swej doktryny; że wreszcie Anatoljusz (ob. Anatol) kpolitański będzie chciał przeprowadzić swoje roszczenia do patrjarchatu, a nie będzie mu się nikt mógł oprzeć, bo bpi zachodni, z powodu najazdu Hunnów (ob. Attyla), jechać na wschód nie mogli. Nie uchylał się Papież od soboru, pragnął tylko (epist. 89) odłożyć go na później, ażeby się uspokoiły ruchy na zachodzie i żeby sobór mógł się odbyć w Italji (ep. 94, 95), gdzie nie byłoby nacisku ani od nestorjanów, ani od eutychjanów; jednakże ulegając zaproszeniu cesarza Marcjana, wysłał od siebie posłów do prezydowania (epist. 93). Posłami tymi byli legaci: Lucencjusz biskup i Bazyli prezbyter, wysłani do Konstantynopola dawniej; do nich dodał papież Paschazyna bpa z Lilybaeum (Marsala w Sycylji) i Bonifacego prezbytera (epist. 89); lecz przed tymi wszystkimi prezydować miał Juljan bp z Cos (wyspa morza Egejskiego): praedictum fratrem et coëpiscopum meum vice mea convenit praesidere (ib. cf. epist. 92). Ces. Marcjan rozesłał 17 Maja 451 r. zaproszenie do wszystkich metropolitów, aby na 1 Wrześn. t. r. przybyli do Nicei. Bpi przybyli: zdaje się, że zwolennicy Eutychesa przyprowadzili z sobą mnóstwo mnichów i duchownych, nie mających prawa zasiadania na soborze, bo jest list Pulcherji (Mansi VI 556), w którym taż cesarzowa poleca rządcy Bitynji, aby wspomnianych duchownych z Nicei odprawił. Aby ułatwić cesarzowi możność znajdowania się osobiście na soborze (bez czego i legaci papiezcy nie chcieli się na nim znajdować), biskupi, przed rozpoczęciem obrad, przenieśli się do Chalcedonu. Trwał ten sobór od 8 Paźdz. do 1 Listop. 451 r. Według listu synodalnego do Papieża (w S. Leonis epist. 98), miało być obecnych biskupów 520; Leon zaś (ep. 102) liczy ich 600; prawdopodobniej jednak, wraz z archimandrytami, z delegatami od bpów nieobecnych, znajdowało się tam do 630 osób. Sesji odprawiono 21: administracyjne czynności prowadzili deputowani cesarza. Na pierwszej zaraz sesji (actio I) legaci papiezcy zażądali wykluczenia Djoskura, głównego przywódzcy na „rozboju efezkim.“ Proces przeciw niemu, czytanie aktów poprzednich soborów, składów wiary: nicejskiego i konstantynopolitańskiego, i listów św. Cyrylla Alex. i dogmatycznego listu Leona Pap. zajęło dwie pierwsze sesje. Na trzeciej sesji, gdy jeszcze mnóstwo nowych zaskarżeń przeciw Djoskurowi przybyło, legaci wydali na niego wyrok depozycji z biskupstwa; potępiono następnie innych zwolenników Eutychesa, a pomocników Djoskura; innych znów, którzy błąd odwołali, przyjęto do jedności z Kościołem i na dawne stolice przywrócono. Co do określenia w sporze będącego dogmatu, Anatoljusz przedstawił (act. V) formułę wiary, którą wielu chciało podpisać. Nie określała ona dostatecznie dogmatu, jaki już w listach św. Cyrylla i w Epistola dogmatica Leona P. był podany, dla tego legaci podpisać jej nie chcieli. Gdy zaś wielu bpów za nią obstawało, legaci rzekli: „Djoskur potępił wyrażenie: w Chrystusie są 2 natury, a potwierdził takie: Chrystus jest (utworzony) z 2 natur. Papież zaś Leon mówi przeciwnie: w Chry-
