dził biskupów, na których mógł rachować, i przedstawiwszy im swoją z legatami sprawę, rzucił na nich anatemat za to, jak powiadał, że udawali się za wysłańców papiezkich i podrobili bulle. Tegoż r. (1054) cesarz umarł bezdzietnie. Teodora Porfirogenita, po dwóch latach energicznego panowania, przekazała berło Michałowi Stratonikowi, który w rok potém, w skutek intryg C-a, musiał ustąpić tronu Izaakowi Komnenowi. Wyniosłość C-a nie znała odtąd granic, tak, iż Izaak widział się zmuszonym skazać go na wygnanie do Prokonezu, gdzie i um. 1059 r. (Permaneder).
Cerutti Józef Antoni Joachim, jezuita, ur. w Turynie 13 Czerw. 1738 r.; był nauczycielem w kolegjum lyońskiém. Oprócz kilku rozpraw, nagradzanych przez akademje, i drobniejszych pism treści politycznej lub socjalnej, pisał: Apologie générale de l’Institut et de la doctrine de jésuites (Lausanne (Nancy) 1762 2 v.), przeciw zarzutom parlamentów franc. C. chciał osobiście stawać w obronie swego zakonu, lecz żądanie jego odrzucono i samego podobno za granicę franc. odesłano. Przy końcu życia C. wystąpił jako gorliwy propagator rewolucji, wydawał pismo tygodniowe: La feuille villageoise, został sekretarzem przy Mirabeau, dostarczał mu materjałów do mów jego parlamentarnych, miał mowę przy jego pogrzebie, r. 1791 wszedł do ciała prawodawczego, um. w Lutym 1792 r.
Cerynt i Ceryntjanie. Cerinthus, pierwszy znany gnostyk, żył w Azji Mniejszej współcześnie ze św. Janem Ap., który, jak twierdzi św. Ireneusz (Adv. haer. l. 1 c. 26) za świadectwem św. Polikarpa, tak dalece brzydził się tym heretykiem, iż spotkawszy go raz w łaźni publicznej, natychmiast ztamtąd wyszedł, aby razem z nim nie uledz karze Bożej. Według Teodoreta (Haer. Fab. l. 2 c. 3), C. przed przybyciem swojém do Azji Mniejszej, był czas jakiś w Egipcie, zajmując się tam filozofją. W istocie, wpływ idei judeo-aleksandryjskich (Filona) jest widocznym w systemacie C-a, są też w nim ślady chrystjanizmu pomięszanego z judaizmem. C. z urodzenia bez wątpienia był żydem, i ztąd objaśnia się to jego przekonanie o wiecznej trwałości prawa Mojżeszowego, tudzież o przeznaczeniu ludu izraelskiego do panowania nad światem, przekonanie tak silne, że go nie osłabił w nim ani chrystjanizm, ani filozofja, której się oddawał. Lubo św. Ireneusz nie wspomina o judaizmie Cerynta, nie osłabia to jednak wyraźnego w tym względzie twierdzenia św. Epifanjusza (Haeres. 28 c. 1), choćby bezzasadne były dalsze jego podania: o występowaniu tego gnostyka w Jerozolimie, na czele opozycji przeciwko św. Piotrowi, z powodu przyjęcia Korneljusza na łono Kościoła; o wzbudzonych przezeń w Antjochji zatargach, w kwestji przestrzegania zakonu przez chrześcjan z pogaństwa nawróconych; o podburzeniu Galatów przeciwko św. Pawłowi. Był też C., podług świadectwa Kajusza kapłana rzymskiego (u Euzeb. Hist. III 28) i Teodoreta, chiljastą. Punktem wyjścia dla Cerynta nie było przeciwieństwo dobrego i złego, lecz przeciwieństwo pierwiastku czynnego, życiodawczego, jakim jest Bóg, z pierwiastkiem biernym, t. j. z bezwładną materją. Pierwiastek bierny jest niedoskonałym, gdyż do swego bytu potrzebuje pierwiastku czynnego, bo sam w sobie i przez się jest martwym; gdy tymczasem tamten pierwiastek jest doskonały, bo sam w sobie czynny, nie potrzebuje obcego współ-
