chwytliwe (pr. captiosa), gdy w niém umyślna jest dwuznaczność; zd. oszukujące prostaczków (simplicium seductiva), gdy pod pozorem dobra błąd nasuwa. Ze względu na naturę błędu w zdaniu ukrytego, nazywa się zd. tchnące herezją, lub błędem (haeresim v. errorem sapiens), jeżeli herezja lub błąd już niejako ze zdania przegląda; nazywa się zaś zd. podejrzane o herezję, lub o błąd (de haeresi v. de errore suspecta), jeśli zamierzona w zdaniu herezja, lub błąd, jest więcej tylko domniemywane. Ze względu na rażący sposób wyrażenia, nazywa się zd. obrażające pobożne uszy, lub gorszące, w znaczeniu, że bezecne wyrażenie właśnie z powodu złego ztąd przykładu, jaki z niego wypływa, jest naganione. W dawniejszych teologach XVI i XVII w. znaczenie tych not cenzurowych nie było jeszcze tak ustalone, jak je tu podaliśmy, a jak wyrobiło się dopiero z czasem; ale i dziś jeszcze z natury rzeczy niektóre z tych not zachodzą jedna na drugą. Co do kolei, ze względu na ich ciężkość, idą one po sobie w tym porządku (podług konstytucji Auctorem fidei): falsa, captiosa.., temeraria, scandalosa, perniciosa, injuriosa in ecclesiam, in Deum, impia, erronea, haeretica. Dla dokładniejszego zbadania tego przedmiotu należy udać się do dawniejszej literatury teologicznej, która, od czasu potępienia Bajusa, ma dosyć o tém prac obszernych. Główném tu dziełem jest Scrutinium doctrinarum Antoniego de Panormo (wyd. w Rzymie, w końcu XVII w.). Scholastycy, jak Bannez, Salmanticenses, Canus, Suaréz, Lugo, Ripalda, Viva, rozbierają naukę o cenzurach w traktacie de fide, opierając się w niej na św. Tomaszu (Summa, 2. 2 q. 19 a. 2). Montagne, De censuris seu notis theologicis (in Appendice do Tournely Cursus Theol., przedruk. w Migue’a Curs. theol. t. 1), i Gautier (jezuita koloński XVIII w.), Prodromus ad theol. dogm. (przedr. w Zaccaria, Thesaurus theol. t. 1), tém się zalecają, że w tej materji spożytkowali dobrze wszystkie prace poprzedników i dyskusje uczonych, prowadzone z powodu sporów jansenistowskich. Cf. Scheeben, Die theol. Censuren, w Katoliku mogunckim r. 1869. z. Marc. i Kwietn. N.
Ceolfrid, opat z Weremouth-Jarrow, ur. r. 643, pochodził z szlacheckiego rodu anglo-saksońskiego, krewny Benneta Biskopa (ob.), oddał wielkie usługi kościołowi angielskiemu. Przebywał jakiś czas w klasztorze Canterbury, potém odbył pielgrzymkę do Rzymu pod duchowném przewodnictwem Benneta, którego był wiernym współpracownikiem od pierwszych chwil założenia opactwa Weremouth. Bennet mianował go opatem opactwa Jarrow, które sam założył, a na krótki czas przed swoją śmiercią (690 r.) powierzył mu zarząd klasztoru Weremouth; tym sposobem C. został przełożonym nad obu klasztorami; w gorliwości i poświęceniu naśladował swego mistrza. Zakupił posiadłości dla swoich klasztorów, które w chwili jego śmierci liczyły 600 zakonników, pobudował kaplicę, posprawiał święte naczynia, pomnożył bibljoteki, podtrzymywał pomiędzy braćmi zamiłowanie do pracy ręcznej i smak do sztuk, czego dowodem, że Naitan, król Piktów, brał od niego robotników do budowania kościoła. Staraniem swoim skłonił wielu duchownych bretońskich do przyjęcia rachunku rzymskiego w oznaczeniu Wielkanocy (ob. Anglo-saksonowie), w czém wielką pomocą był mu pobożny i uczony opat Adamnan z klasztoru Hey (ob. II 94. not.). Pomiędzy r. 714 i 715 Naitan, król Piktów, chcąc przyjąć także obyczaj rzymski, wyprawił poselstwo do Ceol-
