Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.3 155.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
143
Catharinus.

Przeciwko zdaniu Bartłomieja Carranzy i Franciszka Torres, obowiązek rezydencji biskupów wyprowadzał czysto ex jure humano; przeciwko Sotowi bronił możliwej pewności łaski; ztąd powstał przeciwko pierwszym jego Tractatio quaestionis quo jure residentia episcoporum debeatur, Venetiis 1547, a przeciwko drugiemu: Defensio catholicorum pro possibili certitudine gratiae. Venetiis 1547. Ostatnie to pismo do 1551 roku wywoływało rozmaite krytyki i przeciwkrytyki. Pomiędzy ostatniemi, wyszły z pod pióra C-a: Expurgatio adversus apologiam F. Dominici Soto (Venet 1547, Lugd. 1551); Disceptationum ad D. Soto super quinque articulis liber (Romae 1551) gdzie traktuje: De certitudine gratiae; De praedestinatione Dei, De natura peccati originalis; De potentia liberi arbitrii in statu naturae lapsae; De justissima Dei Providentia in non-nullos hominum quos prae illorum immani ac insigni atque diabolica malitia, deserit, reprobat et in censum reprobum tradit. W tym czasie Papież Paweł III, 27 Sierp. 1546 r. mianował C-a biskupem w Minori (w królestwie Neapolitańskiém) i pod koniec t. r. w Trydencie był konsekrowany, pomimo że Spina oskarżał swego współbrata zakonnego o przeszło 50 błędów przeciwko wierze. C. odtąd jako biskup brał udział w pracach soboru i w Bolonji 21 Kwietnia 1547 r. miał mowę soborową (I sesja w Bolonji, a IX soboru). Kiedy jednak sobór 14 Wrześ. 1547 r. został odroczony na później, C. udał się do djecezji, którą w swojej nieobecności polecił wizytować Mikołajowi Bobadilla, jednemu z pierwszych 10 towarzyszów św. Ignacego Lojoli. Podczas swego pobytu w Minori i Rzymie wydał, oprócz wyżej przytoczonego Liber disceptationum: w Rzymie r. 1550 Summa doctrinae de praedestinatione, z niektóremi innemi traktatami; Commentaria in omnes B. Pauli Epistolas et alias 7 canonicas, Venet. 1551 in f., które jednakże niewielkie miały powodzenie; zbiór 24 traktatów teologicznych, pod tytułem: Tractatus theologici plures Romae 1551, 1552, in f. Z tych rozpraw ważniejszemi są: Enarrationes in quinque priora capita Geneseos, które dedykował Pap. Juljuszowi III, gdy go ten wyniósł na arcybiskupa w Conza (3 Cz. 1552). Assertiones quatuordecim circa articulum de certitudine inhaerentis gratiae, przesłane soborowi trydenckiemu; Defensio auctoris contra schedulam a fr. Barthol. Spina, sacri palatii magistro, Paulo III oblatam, in qua quinquaginta errorum Catharinus tum electus minoriensis insimulabatur; dwa traktaty w kwestji: Quibus verbis Christus Eucharistiae sacramentum confecerit (znajdują się na indeksie soboru trydenckiego, pod lit. A); Disputatio pro veritate Immaculatae Conceptionis B. V. s. synodo tridentinae nuncupata; Summaria opinionum de divina praedestinatione ac reprobatione explicatio, qua clare lateque pateat quid in eis acceptione sit dignum ad eamdem synodum (gdzie wykłada swoje zdanie o losie niepredestynowanych); Pro eximia praedestinatione Cristi annotatio specialis in commentaria Cajetani (również soborowi przesłane); tu rozwija swoje ulubione zdanie, że Chrystus stałby się człowiekiem, chociażby nawet Adam nie był zgrzeszył; De intentione ministri sacramentorum; Quaestio an expediat Scripturas in maternas linguas transferri (na pytanie to odpowiada przecząco). Z pomiędzy innych pism, nie mających związku z roztrząsanemi wówczas kwestjami, zasługują na wspomnienie Discorsi contra la dottrina et le prof etie di fra Girolamo Savanarola, Venet 1548. Po jego jeszcze śmierci wyd. w Rzymie r. 1555 Opuscu-