Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.3 154.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
142
Catharinus.

otrzymał stopień doktora obojga prawa; do r. 25 uczęszczał do najznakomitszych akademji we Włoszech i Francji, w których przeszło tysiąc tez bronił z wielkiém powodzeniem. W rodzinném mieście był profesorem prawa cywil. Leon X, wkrótce po swojém wyniesieniu na tron papiezki (1513 r.), mianował go adwokatem konsystorskim. W tym charakterze towarzyszył Leonowi do Bolonji, przy zjezdzie z Franciszkiem I, kr. francuzkim. W 30 r. życia wstąpił do dominikanów we Florencji, przybrawszy imię Ambrożego Catharinus, na pamiątkę św. Katarzyny i bł. Ambrożego Sansedonio, dominikanina († 1287). W nowicjacie napisał przeciwko Lutrowi: Apologia pro veritate catli. et apost. fidei ac doctrinae adversus impia ac valde pestifera M. Lutheri dogmata, Florent. 1520 in f. W rok później ukazała się jego Excusatio disputationis contra Lutherum ad universas Ecclesias, Florent. 1521 in 4. Catharinus nie był nauczycielem nigdy, w zakonie spotkały go też przykrości, skoro zaczął ganić ustnie i piśmiennie dzieła kardynała Kajetana (ob.). Po wydaniu w Rzymie r. 1532 Speculum haereticorum contra Bernardinum Ochinum (poprawione i uzupełnione dwiema rozprawami: De peccato originali i De perfecta justificatione a fide et operibus, Lugd. 1541), wyjechał do Lyonu, gdzie przez 10 lat pisał najwięcej przeciwko ówczesnym heretykom. W tym czasie ukazały się najprzód jego Annotationes in excerpta quaedam de commentariis cardinalis Cajetani dogmata 1535 r., nowa edyc. 1542; potém 1537 r. Mowa synodalna, jaką miał na synodzie djecezjalnym w Lyonie; r. 1542 wyszedł, p. t. Opuscula, zbiór rozpraw częścią ogłoszonych pomiędzy 1533 a 1541 w Siennie, Paryżu i Lyonie, a częścią wcale niedrukowanych poprzednio: De praesentia et providentia Dei; De praedestinatione; De praedestinatione eximia Christi; De angelorum bonorum gloria et lapsu malorum; De lapsu hominis et peccato originali; Pro Immaculata Conceptione Divae Virginis; De consummata gloria Christi solius et Divae Virginis; De universali omnium morte et omnium resurrectione ac judicio aeterno; De veritate purgatorii; De bonorum praemio, ac supplicio malorum aeterno, et vero igne inferni; De statu futuro puerorum sine Sacramento decedentium; De certa gloria, invocatione ac veneratione sanctorum, Lugdunii 1542 r. in 4. Przed powrotem swoim do Włoch wydał dzieło polemiczne: Claves duae ad aperiendas intelligendasve sacras scripturas perquam necessariae, Lugd. 1543 in 8. W Rzymie ogłosił r. 1543 zbicie nauki Ochina: Della dottrina di fra Bern. Ochino i Compendio d’errori et inganni Luterani, contenuti in un libretto intitolato: Trattato utilissimo del beneficio di Christio crucifisso. Gdy sobór trydencki się rozpoczął, kardynał legat, pierwszy z prezydujących na soborze, Jan Maria del Monte (późniejszej Pap. Juljusz III), wziął z sobą, C-a, jako teologa, dawniejszego swego nauczyciela. Miał tam mowę przed trzecią sesją (4 Lutego 1546 r.) i niebawem wdał się w spór z najsławniejszymi teologami swego zakonu: Bartł. Carranza i Dominikiem Soto; z tego też powodu znacznie się powiększyła liczba jego dzieł. Miał również przeciwnikiem swoim magistra sacii palatii (ob.) Bart. Spinę, z tego powodu, że w nauce swej o usprawiedliwieniu i przeznaczeniu przechylał się zanadto, jak na dominikanina, ku augustjanizmowi. Niektóre znów opinje w pewnych punktach miał wyłącznie osobiste, które Sarpiemu nastręczyły sposobność do pisania przeciwko decyzjom soboru trydenckiego (Pallavicini VIII c. 12 n. 9—15; c. 13 n-o 1, 2; IX c. 6).