Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.3 122.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
110
Capellus. — Capito.

opisał Boutonius, we wstępie do wydanej przez siebie: Dissert. de appellat. Ob. Hurter, Nomencl. liter. 1, 552. X. W. K.

Capgrave (Capgravius, v. Capogrevus) Jan, anglik, augustjanin, prowincjał oksfordzki, um. 1464 (według innych 1484) r. Oprócz wielu pism teologicznych (ob. in Cavei, Scriptor. eccl. historia lit. ad an. 1450, Appendix), wyszły z druku następujące jego dzieła:1) Liber de illustribus Henricis, panegiryk o królach angiel. i cesarzach niemieckich Henrykach, wydał F. C. Hingeston (w Rer. britannicar. medii aevi scriptor. t. VII);2) Nova legenda Angliae, seu Catalogus sanctorum Angliae, wydawane bezimiennie, lecz Capgravowi przypisywane; wyd. Londini 1516 f.; pojedyńcze ztąd żywoty przedrukowywane ap. Bolland. Acta SS., ap. Mabillon, Acta SS. ord. S. Bened. i w innych dziełach (ob. Potthast, Biblioth. histor.);3) Kronika Anglji: The chronicle of England, do r. 1417. wyd. Hingeston w Rer. britan. t. 1. Ob. Sybel, Histor. Zeitschr. 1859 s. 554... X. W. K.

Capito Felicjan, zak. Servor. B. V. M., arcybp. awinjoński, † 1571 r., autor dzieła polemicznego: Explicatio catholica locor. fere omnium V. et N. T. quibus ad stabiliendas haereses nostra tempestate abutuntur haeretici (Venet. 1579), i egzegetycznego: In Acta Apost. et epistolas canonicas explicatio (Venet. 1561.). Hurter, Nomenclator literarius, I 66. X. W. K.

Capito Wolfgang Fabricius, właściwie Wolfgang Köpflin, syn kowala, zkąd poszedł przydomek jego Fabricius. Urod. w Hagenau, w Alzacji, 1748, w dwudziestym roku został doktorem medycyny, następnie poświęcił się teologji. Mianowany profesorem teologji w Frejburgu, w Bryzgowii, należał do najgorliwszych słuchaczów słynnego wówczas professora prawa Ulryka Zasius i uzyskał trzeci doktorat, mianowicie prawa kanonicznego. Na wezwanie księcia biskupa Spiry (Speier) Filipa Rosenberga, przyjął probostwo w Bruchsal. W tymże czasie poznał się z Oecolampadiusem, przebywającym wówczas w Heidelbergu. Zdaje się, że jakkolwiek C. należał z początku do prawowiernych katolików, jednakże już we Frejburgu odstąpił od nauki Kościoła o transsubstancjacji. Z Bruchsalu, po trzech latach, przeniósł się do Bazylei na kaznodzieję katedralnego i tu poznał się z Erazmem, a później z Zwingljuszem. Nauczywszy się po hebrajsku, miewał lekcje z egzegezy biblijnej, całkowicie w dachu nauki Lutra wykładane. Od 1517 utrzymywał korespondencję z Lutrem, rozszerzał jego pisma i wyrobił doktorat uniw. bazyl. dwom jego stronnikom: Kacprowi Hedio i Janowi Oecolampadiusowi. R. 1520 Albrecht, arcybiskup i elektor moguncki, powołał go na kaznodzieję i kanclerza. C. tak zręcznie umiał ukryć swe przekonania, że, za wstawieniem się elektora, otrzymał od Leona X probostwo św. Tomasza w Strasburgu (1521), a przez Karola V do godności szlacheckiej został wyniesiony. Kiedy Luter ogłosił z Wartburga swój gwałtowny list do elektora mogunckiego, ten ostatni, za poradą C., z pokorą prawie nań odpowiedział, lecz jednocześnie podstępny kanclerz tajemnemi drogami doradzał większą oględność Lutrowi. Ta dwuznaczność wywołała podejrzenie stronników wittenbergskiej nauki, usunięte dopiero po osobistém z nimi porozumieniu się C. w Wittenbergu 1522 r. W rok potém przeniósł się do Strasburga, uzyskał tamtejsze obywatelstwo, ożenił się i miewał lekcje egzegetyki.