t. IX str. 186—218. Jego Grammatyka łacińska po raz pierwszy wydaną została przez kardynała Angelo Maï (Classicor. auctor. e Vatican. cod. edit. t. VII str. 475—584), razem z urywkiem wielkiego poematu, którego rękopism, znajdujący się w muzeum brytańskiem, wydał Tomasz Wright (Biographia britannica litteraria, London 1842 p. 332). Źródła do żywotu św. Bon. są: a) jego listy; b) Vita s. B-i auctore anonymo Traiectensi, pisana w XII w.; c) Vita s. B. auctore Willibaldo presbytero moguntin., także z XII w.; d) Vitae s. B. auctore Othlono (r. 1062) ll. 2, na podstawie listów św. Bonifacego, znalezionych przez autora w Fuldzie. Tak dzieła, jako też wymienione żywoty, przełożone na język niemiecki, ob. Sämmtliche Schriften des heil. Bonifazius, übers. von Ph. H. Külb, Regensb. 1859, 2 vol.; w oryginale zaś wspomniane żywoty są: ap. Bolland. Acta ss. 5 Jun. (wszystkie 4); ap. Pertz, Monum. German, t. II (tylko c. i d.); ap. Jaffé, Biblioth. rer. germanic. t. III (tylko c.); ap. Mabillon, Acta ss. ord. s. Bened. saec. III p. II. Cf. J. Ch. A. Seiters, Bonifacius der Apostel d. Deutschen, Mainz 1845, 8-o. Literaturę tego przedmiotu ob. Potthast, Biblioth. historica. J.
Bonifacy święty (19 Czerw. al. 14 Lut., 20 Czerw., 15 Paźdz.), apostoł ruski i męczennik. Daty z jego życia niejasne, żył około roku 1000, pochodzić miał z rodziny cesarskiej (zapewne Ottona III), biegły był w naukach, a szczególniej w muzyce. Udał się do świętego Romualda i przy nim na pustyni pozostając, wielce umartwione i pobożne życie prowadził, w niedzielę tylko i we czwartki pokarm przyjmował, a niekiedy cierniem trapił ciało swoje. Męczennikiem za wiarę świętą i jej głosicielem zostać pragnął, i przez Papieża na arcybiskupstwo in p. inf. poświęcony, z Rawenny udał się do Polski i Rusi, nawracać niewiernych, całą podróż odbywając boso i pieszo. Gdy przybył do Rusi i naukę Jezusa Chrystusa opowiadać zaczął, książe przyganiał mu, iż dla tego boso i w grubych szatach chodzi, aby pieniądze i skarby wyłudzał. Wtedy Bonifacy ubrał się w ozdobne i kosztowne szaty biskupie i, przyszedłszy do księcia, zachęcał go do przyjęcia wiary świętej. Przyrzekł książe uwierzyć w Chrystusa, pod warunkiem, jeżeli Bonifacy, bez żadnego szwanku, przejdzie przez stos gorejący; w przeciwnym razie, jeżeli od ognia będzie naruszonym, spalić go każe. Zgodził się na to Bonifacy i w owym biskupim ubiorze wszedłszy w ogień, wyszedł nieuszkodzony. Widząc to książe, upadł mu do nóg i ze swymi dworzanami i z całym domem uwierzył i ochrzcił się; postanowił nawet tron swój oddać synowi, a sam przy świętym Bonifacym mieszkać, ale wprzód chciał braci swych i cały lud do wiary świętej nawrócić. I gdy jeden brat jego do wiary świętej namówić się nie dał, w niebytności św. Bonifacego zabity został, za którego śmierć mszcząc się trzeci brat, pojmał Bonifacego i ściąć go rozkazał, wraz z 18 jego towarzyszami. Za co książe rozgniewawszy się, chciał pomścić się za krew męczennika bożego, lecz gdy przybiegł do owego brata, znalazł go i wszystkich jego żołnierzy stojących jak słupy i całkiem zdrętwiałych; poznawszy w tem cud, zabijać ich nie chciał, ale wraz z towarzyszami modlił się do świętego Bonifacego, prosząc za nimi, aby przyszedłszy do siebie, uwierzyli w Chrystusa. Tak się też i stało. Uwierzyli wszyscy i ochrzcili się. W Martyrologium rzymskiém imię jego znajduje się pod d. 19 Czerwca i pod 15 Października, ostatniego tego dnia, pod imieniem Bruno. Sądzą bowiem niektórzy, że Bonifacy
