w nim bezpożytecznych szkolnych subtelności; nie miesza on, jak tylu innych, do poważnych rozpraw teologicznych, owych światowych ustępów, djalektycznych i fizycznych wywodów. Kiedy naucza, buduje; zasilając umysł, napełnia serce; nad jego naukę nie ma dla teologów nauki wznioślejszej, zbawienniejszej i pożyteczniejszej!“ Uczony opat Tritemiusz (De scriptorib. eccl.) podobnież o nim pisze: „Bonaventura scriptor profundus, subtilis et disertus. Biegłym był B. w Piśmie Św. i w naukach świeckich. Umysł jego był bystry i jasny; dzieła gruntowne i pobożne zapalają, w sercach miłość Chrystusa, oświecają rozum świętemi zasadami nauki. Czytaj je, jeżeli chcesz być pobożnym, a zarazem uczonym.“ Dzieła ascetyczne św. Bonawentury są na różne języki tłumaczone. W polskim mamy jego Życie Pana Jezusa, przełożone przez Opecia, drukowane wielokrotnie, a ostatecznie w Poznaniu 1857 r. Także Pochodnię duchowną, czyli Pobudkę do miłości Boga, w Krakowie. Sześć skrzydeł Seraphinowych, t. j. sześć cnót przełożonym potrzebnych (tłum. ks. Stan. Rochowicz, Lublin 1612). Zwierciadło zakonności, nowicyuszom y nowym professom na upatrywanie należytey układności sporządzone (Krak. 1688). Św. Tomasz z Akwinu i św. B. w ścisłej żyli przyjaźni. Św. Tomasz już za życia Bonawenturę nazywał świętym. Gdy spostrzegł go piszącego żywot św. Franciszka, rzekł: „Niechaj święty pracuje na cześć świętego!“ Ludwik św. lubił miewać obudwu u swego stołu i zasięgał ich rady w rzeczach najtrudniejszych; zobowiązał nawet św. Bonawenturę do napisania mu nabożeństwa o Męce Pana Jezusa. Ułożył on wiele także pism na żądanie świętej Izabelli, siostry króla, i wielu innych znakomitych osób. Św. B. jest prawdziwym przedstawicielem średnich wieków z ich strony jasnej. Jak bowiem on w swojej osobie, odpowiednio do danej mu nazwy „Doktora serafickiego,“ seraficzną pobożność łączył z niepospolitą uczonością, tak wieki średnie w ogóle temi też dwiema razem połączonemi odznaczają się cechami. Z jednego z tych żywiołów, z nauki wyrosła scholastyka, z drugiego — mystyka. Scholastyka i mystyka razem wzięte charakteryzują wieki średnie; B. zaś jest mystykiem i scholastykiem zarazem, łącząc w przedziwnej harmonii oba kierunki swego czasu (Ob. Przedmowę Hefelego do wydania: S. Bon. Breviloquium et Itinerarium mentis ad Deum. Tübingae 1845, ed. 3a ib. 1869; Wadding, Annales Minorum t.III i IV; Petri Galesinii († 1590), Vita S. Bon., ap. Bolland. Acta SS. 14 Julii.
Bonawentura de Potenza, błog. (26 Paźdz.), z zak. św. Franciszka. Ojciec jego Lelio Lavagna był krawcem w Potenza, w prowincji neapolitańskiej Basilicate; matka Katarzyna z domu Pica. B. ur. 4 Stycz. 1651, na Chrzcie otrzymał imiona: Karol Antoni Gerard. W 15-ym roku życia wstąpił do klasztoru w Nocera, a po roku nowicjatu, uczyniwszy professję, posłany był na nauki do konwentu w Mataloni. Wyświęcony na kapłana, spełniał w różnych miejscach posługi kapłańskie. Um. 26 Paźd. 1711 w klasztorze w Ravello i tamże pochowany. Za życia jeszcze słynął darem cudów i proroctw; pomimo że do nauk specjalnie się nie przykładał, jednak najzawilsze kwestje teologiczne od razu rozwiązywał. Mąż nadzwyczajnego posłuszeństwa zakonnego i miłosierdzia. Nieraz bywało, że gdy towarzyszył przełożonemu, ten, odciągnięty przez kogo innego na stronę, polecił Bonawenturze na siebie zaczekać, obiecując wrócić za chwilkę. Tymczasem przełożony, zapomnia-
