Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.2 342.jpeg

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.
327
Bibljoteki.

da, imieniem Aalays), bo ją przeznaczał do klasztoru[1]. Czytanie zaś odnosiło się nietylko do dzieł duchownych, lecz i świeckich, jak to widać z Kassjodora i św. Grzegorza Wiel.[2]. Po czytaniu, które się uważało za konieczne w życiu zakonném, szło przepisywanie. Widzieliśmy już, że pierwsi zakonnicy egipscy niém się zajmowali w znacznej liczbie. Kassjodor podnosi przepisywanie nad wszelkie inne prace ręczne (ob. niżej). Podobnież inni. Między wierszami Alkuina (Opera Alcuini, ed. Frobenii II 211) czytamy wiersz przeznaczony na Scriptorium (cela do przepisywania), zalecający przepisywanie, jako dzieło wielkiej zasługi. Piotr z Kluniaku (Cluniacensis, żyjący ok. r. 1150) w Epist. ad. Gislebertum zaleca zakonnikowi: Pro aratro convertatur manus ad pennam, pro exarandis divinis litteris paginae exarentur; seratur in cartula verbi Dei seminarium (Bibliotheca Cisterc., ed. Duchesne s. 647). Bywali tacy, którzy nad przepisywaniem wzrok prawie tracili. Jeden z takich zakonników w klasztorze regensburgskim, potém w Fuldzie, żyjący w pierwszej półowie X wieku, mówi o sobie: Tanto iterum (t. j. gdy już na wzroku podupadł) studio scribendi occupabar, ut raro, nisi in festiris diebus, aut in aliis horis competentibus cessarem... Ergo praeter libellos a me dictatos, quos tam sponte, quam petitus pro aliorum aedificatione dandos, scripsi; uno minus 20 libros Missales scripsi,... 3 libros Evangeliorum, et 2 cum Epistolis et Evangeliis, qui Lectionarii vocantur,... 4 Matutinales etiam libros (Brewjarze)... Rozdał zaś do 30 książek; w końcu mówi: Talia autem laboris mei indicia ideo hic protuli, ut aliquos monachos otiositati deditos converterem et ut ad aliquod opus monasticae vitae congruum incitarem. Ap. Mabillon, Vetera Analecta, Paris 1723 s. 119. Podobnież gorliwym był w kopjowaniu Emo. Z bratem swoim Addonem jeździł do wyższych szkół w Orleanie, Paryżu i Oksfordzie. Tam pisywali po całych nocach, luzując się naprzemian, podczas gdy inni towarzysze spali. Emo, zostawszy później opatem norbertanów w Wittewierum (Floridus hortus pod Werum, w Hollandji, 1204—1227 r.), również w nocy, gdy bracia spali, księgi chórowe scripsit, notavit et illuminavit (pisał tekst, nóty i illustracje dorabiał), niemniej i braci do tego zachęcał (Kronijken van Emo en Menke, ed. Utrecht 1866 s. 150—157). Przepisywanie liczyło się do uczynków pobożności, zasługujących na żywot wieczny. Bł. Theodoryk, opat w S. Evroul 1050—1058[3], aby zachęcić

  1. ↑ Aalaym igitur, filiam suam, idem Bernardas, avus scilicet B. Bernardi, litteris erudiri voluit, ut in futuro monacham faceret. Joannis Eremitae Vita s. Bernardi l. 1 c. 1 (Opp. s. Bern., ed. Minge. t. IV, Patrolog. s. 185).
  2. ↑ Verumtamen nec illud sanctissimi Patres decreverunt, ut saecularium litterarum studia respuantur, quia exinde non minimum ad ss. scripturas intelligendas sensus noster instruitur, si tamen divina gratia suffragante, notitia ipsar. rer. sobrie ac rationabiliter inquiratur; non ut in ipsis habeamus spem provectus nostri, sed per ipsa transeuntes, desideremus nobis a Patre luminum proficuam salutaremq. sapientiam debere concedi. Cassiodor. De instit. divin. litt. c. 28, cf. c. 27. Saecularium libror. eruditio etsi per semetipsam ad spiritualem sanctorum conflictum non prodest, si divinae scripturae conjungitur, ejusdem scripturae scientia subtilius eruditur. Ad hoc quidem tantum liberales artes discendae sunt, ut per instruction em illar. divina eloquia subtilius intelligantur. S. Gregor. M. in I Reg. XIII 20, 21. Exposit. l. V c. 3 § 30.
  3. ↑ St. Evroul v. St. Evreuil, po łac. Uticense monasterium, w Normandji.
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:PL_Nowodworski-Encyklopedia_koscielna_T.2_342.jpeg&oldid=2780719”