się słup, do którego, z rozkazu Apronjana, św. Bibjanna była przywiązaną. Cf. Stadler, Heiligen Lexieon, 1, 479.
Bibliander Teodor (właściwie Buchmann), ur. w Bischofzell, w Turgowji (1504 albo 1509), orjentalista i teolog kalwiński; był kaznodzieją, a po śmierci Zwingljusza profesorem Pisma św. w Zurichu. Wykład jego chętnych miał słuchaczów. Przyjemny i łatwy w obejściu, nagle stał się kwaśnym i ponurym: na zmianę tę wpłynęła choroba, a więcej zatargi i nieporozumienia z kolegą Piotrem Martyrem, który różnił się od niego w nauce o przeznaczeniu i wolnej woli, i przeciągnął na swoją stronę słuchaczy. Bibliander, rozjątrzony, wyzwał przeciwnika i stanął do pojedynku uzbrojony halabardą. Uwolniony od obowiązków professora, miał przyznaną sobie pensję; um. 26 Listop. 1564 r. na grasującą zarazę. Liczne jego prace (których część drukiem ogłoszona), znajdujące się w bibljotece zurichskiej, świadczą o wielkiej erudycji, ale zarazem o jednostronności i niepomiarkowaniu polemiczném. Dokonał, razem z Pellican'em i Colin'em, tłumaczenia Biblji, zwanego zuriehskiém, zaczętego przez Leona Judä. Powszechnie jest jego znane dzieło: Machumetis Saracenorum principis, ejusque successorum vitae, doctrina ac ipse Alcoran etc., Bas. 1543, in fol. Cf. Meusel Bibl. historica, t. II st. 226. W. F.
Biblja. 1. Nazwy dawane Biblji. 2. Podział jej co do treści ksiąg. 3. Rozdziały i wiersze jak się w cytowaniu oznaczają? 4. Najdawniejszy podział ksiąg śś. Starego Testamentu na paraschy i haftary. 5. O podziałach dawniejszych Nowego Testamentu: a) w ogóle, b) w Ewangeljach, c) w innych księgach. 6. Stichometrja, jej rozwijanie się i zaprowadzenie w Starym Test., a potém w Nowym. 7. Wprowadzenie znaków pisarskich do Biblji (interpunctiones). 8. Podział na dzisiejsze rozdziały i wiersze. 9. Treść ogólna Biblji. Czy zawiera całe Objawienie? 10. Język oryginalny Biblji. 11. O całkowitości tekstu hebrajskiego Starego Test.. (Porów. Art. Pentateuch i Masora). 12. O całkowitości tekstu greckiego Nowego Test. 13. Klassyfikacja wydań tekstu oryginalnego Biblji. 14. Wydania tekstu oryginalnego Starego Test. 15. Wydania tekstu oryginalnego Nowego Test. Przekłady Biblji: aleksandryjski (ob. Siedmdziesiąt), syryjski (ob. Peszito), łacińskie (ob. Itala, Wulgata) i inne (ob. Przekłady). 16. Powaga Biblji. (Porów. art. Natchnienie Biblji). 17. O Wykładzie Biblji dogmatycznym. 18. O czytaniu Biblji. — 1. Wyraz grecki Βίβλια (liczba mn. od Βίβλιον, hebr. sepher — księga, łac. Biblia, — orum), nadaje się zbiorowi ksiąg świętych, które pisali mężowie od Boga natchnieni i które przez Synagogę w Starym Testamencie, a w Nowym przez Kościół Chrystusa za natchnione uznane zostały. Spis ich załączona tu tablica podaje, w porządku takim, w jakim się one znajdują w Wulgacie (ob.) łacińskiej. Nazywają się one także księgami kanonicznemi (ob. Kanon), dla odróżnienia od innych, które wprawdzie bywają zamieszczane w Wulgacie, a nawet mogły być natchnione, ale o ich natchnieniu Synagoga, ani Kościół Chrystusów nie wyrzekł. Inne nazwy Biblji dawane są: Słowo Boże, Pismo święte, SacraScriptura, Sacrae-litterae (List święty), αἱγραφαὶ ἅγιαι, τὰ ἰερὰ γράμματα, albo tylko Pismo, Scriptura, ἡ γραφὴ (Rom. 1, 2. Joan. 19, 36); pisarze kościelni niektórzy, idąc za Tertulljanem (De Praescriptionib. c. 38), nazywają ją Instrumentum (domyśl. doctrinae), jakoby narzędziem i organem
