stał arcybiskupem (1840). Zaprowadził konferencje duchowne i nauki doprowadził do kwitnącego stanu. Brał czynny udział w dziełach dobroczynnych, zwiedzał szpitale, osobliwie opiekował się sierotami w czasie cholery. Bronił kilkakrotnie w obec króla święcenia niedzieli i swobody nauczania dla Kościoła; wystąpił energicznie przeciwko zamiarowi rządu zamienienia kapituły św. Djonizyusza na szkołę przyszłych biskupów politycznych i dokazał tego, że projekt ten upadł. D. 25 Czerw. 1848 wśród walki krwawej, jaką socjaliści prowadzili na ulicach Paryża, udał się na plac boju. Na widok świętobliwego starca, ogień ustał na całej linji barykad. Affre przebył pierwszą barykadę, wstąpił na drugą i chciał właśnie przemówić do ludu, kiedy nagle w szeregach gwardji ruchomej powstało jakieś zamieszanie i wystrzały, i biskup padł ugodzony kulą w plecy. „Nie mścijcie się za mnie, moi przyjaciele, rzekł do otaczających go; już dosyć było rozlewu krwi; oby moja była ostatnią.” Zaniesiono go do pobliskiego probostwa, gdzie przyjął św. Sakramenta i wkrótce, z modlitwą przebaczenia na ustach, oddał Bogu ducha. Żałował go cały naród; pochowany w kościele archikatedralnym paryskim. Affre zostawił kilka dzieł, z których znakomitsze są: Traité de la Propriété des biens ecclésiastiques, 1837. Introduction Philosophique à l'étude du Christianisme (Gams). X. M. G.
Afrykański Kościół. Na ziemi afrykańskiej pierwszy Egipt ujrzał światło wiary prawdziwej, a w szczególności Aleksandrja, która, według Euzebjusza (Hist. eccl. II, 16), zawdzięczała to pracom św. Marka. Wedle starożytnego podania, ten święty Ewangelista opowiadał wiarę w okolicach Pentapolu, a w pobliżu Aleksandrji miał ponieść śmierć męczeńską w 68 r. po nar. Chr. P. Dzieje Apost. (2, 10. 11, 20. 13, 1) wspominają jeszcze wcześniéj o pracy Apostołów w tej krainie. W wieku II słynęła już tam cała szkoła katechetyczna (Panten, Klemens, Orygenes). O rozszerzeniu chrystjanizmu w Egipcie w ciągu II w. przekonywają liczni gnostycy egipscy. Około 202 r., za cesarza Sept. Severa, wielkie było tam prześladowanie chrześcjan, ale liczba wiernych powiększyła się jeszcze: powstało wiele stolic biskupich, uznających bis. aleksandryjskiego, jako swego metropolitę i patriarchę. Stał się też wówczas Egipt ojczyzną anachoretów i mnichów, pomiędzy którymi pierwsze miejsce trzymają: św. Paweł, św. Antoni, Pachomjunsz i inni. Ztąd r. 320 wyszła herezja arjańska, a w 130 lat później Egipt stanął po stronie monofizytyzmu; później popadł w ręce monotelityzmu i w kraju powstały dwie partje religijne: monofizytowska (koptów) i prawowierna (melchitów). W VII w. (640) Egipt zdobyli mahometanie, i od tego czasu wiara chrześcjańska bardzo mało tam liczy wyznawców. Św. Franciszek z Assyżu próbował nawrócić tamtejszych islamitów; ale nadaremno. Obecnie liczy Egipt około 15,000 katolików, mających swego wikarjusza apostolskiego w Aleksandrji. Oprócz tych, są tam jeszcze koptowie unici i dyzunici. Pierwsi zostają pod unickim czyli melchickim patrjarchą Azji, drudzy mają własnego monofizyckiego patrjarchę, mieszkającego w Kairze, a noszącego tytuł aleksandryjskiego. Cyrenaika czyli Pentapolis wcześnie poznała ewangelję. Opowiadał ją tam św. Marek, a mięszkańcy jéj byli świadkami cudów Zesłania Ducha św. Dalej na zachód, Kartagina była bez wątpienia pierwszém miastem, które przyjęło chrystjanizm. Wpływ Rzymu i Italji na zachodnią Afrykę był pod tym względem nie mały. Pod koniec II w. Kościół już tu szeroko sięgał, Tertuljan powiada, że chrześcjanie prawie w kaźdém mieście większość
