Strona:PL Eliza Orzeszkowa-O kobiecie 052.jpeg

wiastkowém udział przyjmują, lecz w innych prowincyach tak rzadko, że prawie nigdy. Chłop dzisiejszy, patrząc na wzrastającego syna, często już rozmyśla nad sposobami „uczynienia zeń człowieka,“ lecz względem córki nigdy podobnéj nie doświadcza troski, jeżeli zaś decyduje się posłać ją do szkoły, to niechętnie i tylko pod wpływem odpowiedniéj propagandy. Tam zaś, gdzie, w skutek usunięcia inteligencyi miejscowéj od wszelkich wpływów na lud, propaganda taka istnieć nie może, chłop, samemu sobie pozostawiony, wychowanie córek swych sprowadza do zera. To téż chłopkę polską określić jeszcze można słowami francuzkiego pisarza. Jest ona: „duszą zarodkową w silném i spracowaném ciele“ (Ern. Légouvé, Histoire morale des femmes). Tam, gdzie wychowanie ludowe rozwija się w warunkach pomyślniejszych, spostrzedz już można pewne oddalenie się od pierwotnego typu tego; w Królestwie Polskiém modyfikuje się on, choć bardzo powoli, w prowincyach innych trwa w pełni i nieruchomo.
 Szkoły pierwiastkowe, w miastach istniejące, daleko więcéj, w porównaniu z wiejskiemi, zaludnionemi są, i daleko normalniejsze ustosunkowanie dwu płci przedstawiają. Ta klasa drobnych mieszczan, rzemieślników, służących i t. d., jeżeli wyższe zawsze ambicye żywi dla synów swych, to najpo-