czy walkę? czy śmierć? Któż wiedziéć może? Na wojnę jechał.
...„Fortuno ludzka, twoja to zabawa
Rzucać jak piłką...“
Sporo czasu minęło znowu. Na wilgotnéj drodze, pod niebem jesiennemi chmurami usłaném, u brzegu zczerniałego pola, na które stara wierzba sypała osiwiałe językowate swe liście, stałam naprzeciw tego człowieka zmieszana, prawie przelękniona, niewiedząca, jak mówić mu o tém, o czém wiedziałam, że myśléć on musi ciągle.
Okolica stała teraz cała w pomarańczowo-żółtych i brunatnych liściach, z za których tu i ówdzie wychylał się mętny rąbek Świsłoczy; wysoki wiąz przybrał cielisto-drewnianą barwę i deszcz misternie pręgowanych liści opuszczał na mokry i zżółkły mech strzechy, pod którą domek szary, stary, bardziéj niż wprzódy krzywy, niżéj niż wprzódy przysiadł ku ziemi. Ogród nagiemi badylami sterczał, gołębie skryły się przed wilgotnym chłodem, w czerwonych liściach jabłoni krakała wrona.
Nadchodząc, zobaczyłam go z pługiem parą koni zaprzężonym, wychodzącego z zagrody. Konie i pług na skraju pola zatrzymał, ręką czapki baraniéj dotknął, stanął, i jakby czegoś ode mnie oczekując, milczał. Zgarbione jego plecy zakreślały wypukłe półkole, na policzkach, obok téj fałdy,
