Autor „Popiołów“ z właściwym sobie mistrzostwem kreśli wspaniałe obrazy „czynów bohaterskich“, dokonywanych przez hordy najezdnicze w Hiszpanji, hordy, między któremi były także zastępy „obrońców ojczyzny“ i „obrońców wolności“ znad Wisły, Niemna i Warty. Ci „obrońcy ojczyzny“ ćwiartowali i miażdżyli Hiszpanów, również „broniących ojczyzny“. Ci „obrońcy wolności“ nietylko dusili wolność obywatelską mieszkańców półwyspu Pirenejskiego, ale poniewierali w najbezecniejszy sposób najelementarniejszą godność ludzką tamtejszych mężczyzn i kobiet. Wszystko to wyziera z obrazów Żeromskiego z przerażającą jasnością. A stąd przy odrobinie logiki i dobrej woli otrzymujemy między innemi następujące wnioski:
1) że wielki wódz tych hord umundurowanych, ów opiewany przez Mickiewicza i tylu innych poetów „bóg wojny“, ów „bohater legendarny“, ów Napoleon Wielki, przemieniając tysiące ludzi w krwiożercze i wszeteczne bestje, w młoty, druzgocące „bli-
Strona:PL Courtenay-Krzewiciele zdziczenia 062.jpeg
Ta strona została uwierzytelniona.
IX.
