Strona:PL Alighieri Boska komedja 815.jpeg

 6. Święty Hieronim (In Ep. ad Tit. I.) pisze: „Sex milia nondum nostri temporis complentur annorum; — et quantas prius aeternitates, quanta tempora, quantas quoque saeculorum origines fuisse arbitrandum, in quibus Angeli, Throni, Dominationes, caeteriąue ordines Deo servierunt, absque temporis vicissitudinibus, atque mensuris?“ — Beatricze zaś, opierając się na powadze Pisma św, („Qui vivit in aeternum, creavit omnia simul.“ Ks. Syrach XVIII., I.), niektórych Ojców Kościoła i rozumu, dowodzi że aniołowie, te rozumne dźwignie, musieli być stworzeni jednocześnie ze sferami niebieskiemi, które poruszać mieli z resztą świata.
 7. Mowa tu o upadku aniołów zbuntowanych przeciw Bogu, bardzo prędko po ich stworzeniu, jak o tem pisze św. Tomasz z Akwinu (Summa Theol. II. 63).
 8. Pycha Lucyfera, którego Dante widział na dnie piekieł, w samym środku ziemi: „Al qual si trraggon d'ogni parte i pesi.“ (Piekła P. XXXIV.)
 9. Aniołowie, patrząc w oblicze Boga, zupełnie szczęśliwi i nic innego nie pragną.
 10. Beatricze zbija tu zdanie niektórych filozofów, utrzymujących, że aniołowie, podobnie jak ludzie, obdarzeni są władzą pamięci, i dowodzi razem ze ś. Tomaszem z Akwinu, że ta władza wcale nie jest potrzebną aniołom, ponieważ ich widzenie i wola nigdy się nie odrywają od Boga: myśl ich nie doznaje rozmaitości wrażeń, nie przebiega od jednego do drugiego przedmiotu; ani więc zapomina, ani przypomina. (Summa Theol. I. 55, 2.) — Albertus Magnus zadawał sobie pytanie: utrum insit Angelis memoria?
 11. Lapi i Bindi — imiona bardzo pospolite między ludem florentyńskim: Lapi jest skróceniem Jacopo; Bindi ma być zdrobnieniem Albino, albo Aldobrandino.
 12. Tym ptaszkiem jest oczywiście zły duch.
 13. Świętego Antoniego, opata, wyobrażano zwykle z wieprzem u nóg jego; wieprz ten był symbolem złego ducha, który kusił tego świętego i był przez niego zwyciężony. Gorszymi od wieprzów Beatricze uznaje tych zakonników,