Strona:PL Alighieri Boska komedja 779.jpeg

uwieńczy skronie swoje wieńcem laurowym. Nadzieja nie ziściła się: Dante umarł na wygnaniu.
 2. Obacz koniec Pieśni poprzedzającej.
 3. Mowa tu o świętym Jakóbie Apostole, grób którego w Kompostelli, w Galicji Hiszpańskiej, odwiedzają tłumy pobożnych.
 4. T. j. Śty Piotr i Śty Jakób.
 5. Śty Jakób występuje tu jako Apostoł Nadzieji. On to napisał: „A jeśli który z was potrzebuje mądrości, niech prosi od Boga, który obficie wszystkim dawa, a nie wymawia; a będzie mu dana. A niech prosi z wiarą nic nie wątpiąc.“ List Powsz. R. I., w. 5 i 6). Śty Piotr jest Apostołem Wiary, a Śty Jan Apostołem Miłości. Tych to trzech uczniów swoich Chrystus chciał mieć świadkami wskrzeszenia córki Jaira, Przemienienia swego na górze Tabor, i ciż uczniowie byli z nim, kiedy się modlił w ogrodzie Getsemani.
 6. Dante nazywa tu górami Apostołów Piotra i Jakóba.
 7. Śty Jakób bada Dantego we względzie Nadzieji, która to cnota teologiczna obudza w duszy nią przejętej miłość wiecznego zbawienia.
 8. Egyptem nazywa Poeta ziemię, która jest niby ziemią wygnania, a Jerozolimą — królestwo niebieskie.
 9. Śty Jakób zadał Dantemu 3 pytania: 1. Co jest Nadzieja? 2. W jakim stopniu ją posiada? i 3. Zkąd nabył tej cnoty? — Na drugie z tych pytań odpowiada za Dantego Beatricze, na pierwsze i ostatnie sam odpowiadać będzie.
 10. Określenie Nadzieji Dante dosłownie bierze u Piotra Lombardczyka (Petrus Lombardus), zwanego pospolicie Magister Sententiarum. Ten mówi: „Est spes certa expectatio futurae beatitudinis veniens ex Dei gratiâ et meritis praecedentibus.“ (III., dist. 26.).
 11. Najwyższym śpiewakiem Najwyższego Pana, Dante uznaje Dawida króla; Psalmy jego nazywa z grecka Theodia, co ja pozwoliłem sobie przetłumaczyć Bogo-pieśń. W Psal-