Strona:PL Alighieri Boska komedja 705.jpeg

necznym bez 43 godzin, z tego rachunku wypada, że Cacciaguida urodził się w r. 1090 albo 1091.
 5. Florencja za dawnych czasów podzieloną była na 6 dzielnic czyli części, z których każda nazywała się sesto (t. j. 1/6), a liczono je wstecz biegu Arno. W tymże kierunku puszczano konie na dorocznych wyścigach w dniu Św. Jana Chrzciciela. Okazuje się więc, że dom przodków Cacciaguidy znajdował się przy samym początku ostatniej z sześciu dzielnic miasta, mianowicie dzielnicy św. Piotra idąc od Starego Rynku.
 6. Dawna Florencja zajmowała przestrzeń między posągiem Marsa, stojącym na starym moście (Ponte Vecchio) i kościołem św. Jana Baptysty. W r. 1300 miała Florencja 70,000 mieszkańców; za czasów zaś Cacciaguidy 1/5 część tego, to jest 14,000. Certaldo, Campi i Fighine, wsie i miasteczka w pobliżu dawnej Florencji leżące.
 7. Galiuzzo i Trespiano, miejsca odległe od Florencji o mało co więcej nad dwie mile włoskie. — Baldo d'Aguglione fałszował rachunki publiczne, Bonifazio da Signa był sędzią wyłącznie dbałym o zbieranie pieniędzy: obaj nieprzyjaciele osobiści Dantego.
 8. Ludem najwyrodniejszym Dante nazywa stronników władzy świeckiej papieża, i obwinia ich o to, że Florencja nie ma dobrego i stałego rządu. Trudno zgadnąć kogo Poeta chciał zadrasnąć mówiąc o Simifonti: był to zamek, położony w dolinie Elsa, należał ongi do familji Pitti; w r. 1202 zburzonym został przez Florentynów. Montemurlo, zamek należący do hrabiów Conti Guidi, ustąpiony przez nich Florencji z powodu niemożności bronienia go przeciw Pistojczykom. Z parafji Acony wyszli Cerchi, których zatargi z domem Donati były powodem wielkich nieszczęść dla Florencji. Buondelmonti z Valdigriere w r. 1302. odegrywali znaczną rolę w losach Florencji.
 9. W tych przenośniach wyraża Poeta, myśl, że ani obszerność, ani mnogość ludzi nie stanowią potęgi miasta; owszem, miasto wielkie, lecz nie jednolite łatwiej upaść może