Który żałośnych skarg teraz przyczyną
Jak dla Apulji, tak i dla Prowancji.[1]
Roślina tyle niższa od nasienia,
Ile dziś jeszcze Konstancja może
Chlubić się więcej z męża swego cnoty,
Niż Małgorzata albo Beatricze.[2]
Patrzcie na króla, co był skromnym w życiu,
Samotny siedzi, — to Henryk Angielski:
Ten jest szczęśliwszym w latorośli swojej.[3]
A ten co siedzi niżej między nimi
I w górę patrzy, — to Wilhelm margrabia:
Za jego sprawą Menferrat i Kana
Dziś opłakują wojnę z Aleksandrją.[4]
1. Wirgiliusz chce powiedzieć, że umarł przedtem niż Chrystus śmiercią swoją odkrył wybranym drogę zbawienia przez Czyściec.
2. W oryginale jest: „Ed abbracciollo ove'l minor s'appiglia.“ Sordello, uznając niższość swoją i wyższość Wirgiliusza, ucałował kolana jego. Podobnie Staciusz w Pieśni XXI. całuje stopy Wirgiliusza: „Già si chinava ad abbracciar li piedi al mio Dottor.“
3. Wirgiliusz, który jak widzieliśmy w IV. Pieśni Piekła, siedzi w pierwszem jego kole, żeby dojść do Czyśca, musiał przejść przez wszystkie piekielne kręgi.
- ↑ Apulja i Prowancja, po Karolu I. Nosalu (nasuto) przeszły w spadku na Karola II., którego rzędy były bardzo uciążliwe.
- ↑ Konstancja, córka Manfreda, była żoną Piotra III. Aragońskiego; zaś Karol I. miał naprzód w małżeństwie Beatricze, córkę hr. Rajmunda z Prowancji, a potem Małgorzatę, córkę ks. Burgundji.
- ↑ Henryk III. angielski, mało był zdolnym do rządów, ale był człowiekiem dobrej wiary i cnotliwym w życiu prywatnem; syn jego Edward, pozyskał sławę jako wojownik i prawodawca.
- ↑ Wilhelm, margrabia Montferratu, po śmierci którego, synowie jego, mszcząc się za ojca, który zmarł więziony w Aleksandrji, rozpoczęli wojnę z tem miastem, niefortunną i uciążliwą dla krajów pod ich rządami zostających.
