Strona:PL Alighieri Boska komedja 163.jpeg

zawędrowała do Włoch, i osiadła na miejscu, kędy po jej śmierci syn jej Ochnus założył miasto i nazwał je Mantuą, na pamiątkę matki swojej. — Gród Bachusa to Theby w Beocyi.
 5. Miejsce zetknięcia się trzech dyecezji, znajduje się u wnijścia rzeki Tignalga, do jeziora Benaco; po lewej stronie rzeki ciągnie się dyecezja Trentu, po prawej — dyecezja Brescji, samo zaś jezioro należy do dyecezji Werony.
 6. Manto nazwana jest okrutną (la virgine cruda), dla tego zapewne, że zwyczaj miała smarować się krwią ludzką, i dla czarów swoich, niepokoiła dusze zmarłych.
 7. Wiadomo że ludy starożytne, przed każdą ważną sprawą, i mianowicie przed założeniem osady, badali wyroków nieba, wróżąc o nich z lotu ptaków i t. p.
 8. Pinamonte de' Buonaccossi, obywatel mantuański, człowiek chciwy władzy, a przewrotny, wmówił hrabiemu Casalodi Albertowi, który rządził miastem, że dla bezpieczeństwa wysłać należało z miasta niektórych obywateli, i wskazał tych właśnie, którzy byli najwięcej przeciwni dumnym zamiarom samego Pinamonte. — Nierozważny Cassalodi posłuchał podstępnej rady; korzystając z tego Pinamonte, poburzył czerń, i stanąwszy na jej czele, wydarł władzę u oszukanego Casalodi, i wielu znaczniejszych mieszkańców albo wypędził z miasta, albo zamordował. — Odtąd już Mantua była mniej ludną niż pierwej.
 9. Mowa tu o Augurze, czyli wieszczku Greckim, Eurypilesie z czasów wojny Trojańskiej, na którą wyruszyli byli wzyscy mężowie i młodzieńcy Grecji, tak że zostały same tylko dzieci.
 10. Eurypiles i inny wieszczek, Calchas, zbadawszy wolę Bogów, pierwsi znak dali odcięcia liny okrętowej, to jest odbicia od brzegu, kiedy Grecy puszczali się żeglować ku Troji.
 11. Wirgiljusz, a raczej Dante, nazywa Eneidę tragedją, dla tego zapewne, że napisana jest wzniosłym epicznym wierszem.