żĭrĭc, żrec, to nazwa ‘ofiarnika pogańskiego’, od cerk. żrěti, żrą, ‘ofiarować’, żrtwa (rus. żertwa), ‘ofiara, obiata’, żĭrĭc, ‘kapłan’; lit. girti, ‘chwalić’ (geras, ‘dobry’), prus. girimai, ‘chwalimy’; ind. grnāti, ‘wzywa’, gīr-, ‘chwałospiew’, awest. āgairjāt, ‘wychwala się’.
żyto, żytni, p. żyć.
żywy, żywić; ożywiać; pożywny; żywot, żywociarz; żywica; żywioł (‘element’, ale i ‘żyjący’, w 16. wieku tak tłumaczą łac. ‘animal’), żywiołny, ‘vitalis’, r. 1500, żywiołowy. Prasłowo; tak samo u innych Słowian; cerk. żiw, żiwot; prus. giwa, ‘żyje’, lit. gywas, ‘żywy’, giwata, ‘żywot’ (i nazwa ‘węża domowego’, t.j. ‘gospodarza’, giwoite); grec. bios, ‘życie’; łac. vivus, ‘żywy’ (od vivere; stąd wiwaty, wiwisekcja, itd.); goc. qius (niem. quick, erquicken, Quecksilber = żywe srebro r. 1500, obok rtęci).
żyzność, żyzny, p. żyć.
