wójcia, wójtować, z niem.; p. wokować.
wokować, ‘wołać’; wokalis, ‘samogłoska’ (u Seklucjana 1548 r.); wokabuła; wokabularz, wychodzący od 1537 r. w Krakowie (słowarzem z czeska przezywany); wokalista, ‘spiewak’; wokanda, ‘rejestr, lista’; rewokować, ‘odwoływać’; inwokacja; prowokacja; adwokat, itd.; wszystko od łac. vox, ‘głos’, vocare, vocalis, vocabulum, advocare. Od łac. adcocatus, przez niem. Vog(e)t, pochodzi i wójt, co od nas na Ruś przeszedł, a z wysokiego urzędu miejskiego spadł do wsi.
wól, wole, ‘podgardłek’, na Zachodzie i Rusi polskiej; czy nie od wół?
wola; i w nazwach miejscowych, Wola (jak Lgota, Swoboda), ‘świeżo lokowana osada z uwolnieniem od danin na lat kilkanaście’; wolny, wolność, wolnościowy; powoli, powolny; zwolić (i jeszcze raz złożone: zezwolić, już w Ezopie), znaczy i ‘zgodzić się’, i ‘wybrać’; pozwolić, dozwolić, wyzwolić, ale w psałterzu jeszcze wywolić obok wyzwolić, ‘liberare’, zwoleństwo i woleństwo, albo »lecieństwo«, ‘wolność’; niewola, niewolnik, niewolnictwo; woleć; wolej, ‘raczej’, u pisarzy białoruskich, t. j. »litewskich«, jak Chodźko, Syrokomla; wolnica, ‘wolne targowisko’; złożenia: dobrowolny, samowola, swawola (p.). Do zwolić, ‘wybrać’: »matko zwolena« w Bogurodzicy, ‘wybrana’, zwolennik, ‘apostoł’, później ‘partyzant’. Prasłowo; cerk. wolja, woliti, newolja; p. wielki.
wolant, o ‘grze - piłce’, i o ‘sukni’, od 18. wieku; później i o ‘lekkim powoziku’; francuskie, od voler, ‘latać’.
wół, wołowy; wołek; wołowity; woli, wolik; wołowszczyzna, itd.; wolarz, dawniej wołowiec; nazwa wyłącznie słowiańska, obca Litwie. Wołyń jednak, gród, czy ruski (od grodu całą ziemię Wołyniem przezwano), czy pomorski (niem. Wollin, niemądrym wymysłem kronikarskim i Julinum przezywany, niby od Juljusza Cezara i jego tamże przechowanej włóczni; por. luby) brzmi i Welyń, co pewnie do wiel- należy, por. Wieluń, Wieleń. Dawny wywód: »wół zaś — przetoć wołem zową — stąpa wałem« (Potocki) równie wart jak i pożyczka z turko-tatar. (wogulskie wolow, wulu, u Czeremisów wolik; czyż nie raczej oni to z Rusi wzięli?). U wszystkich Słowian tak samo: cerk. woł, wołuj, ‘wołowy’, wołuch, ‘wołopas’, itd.
wołać, wołacz; liczne złożenia: od-, przy-, wy- za-, zwołać, powoływać; słowo zachodniosłowiańskie; u Czechów i Łużyczan jak u nas. Stary okrzyknik: czes. wele, wele (14. wiek), cerk. o wele, i wole; może stąd wołać, co zawsze coś ‘donośnego’ oznacza.
Wołoch, wołoski, Wołoszczyzna, to samo słowo co Włoch (p.), tylko że przyszło z Rusi i z ruskim »pełnogłosem« -oło-, zamiast naszego -ło-; różnica więc podobnie dowolna, jak np. w węgierskiem między Oláh, ‘Wołoch’, a Olasz, ‘Włoch’ (od liczby mnogiej, cerk. Wlasi). Por. wałach.
womity, womitować, ludowe wonity, wonitować; z łac. vomitus, od vomere z *vemere, prasłowa u wszystkich Arjów: lit. wēmti, wimdyti, wemałai; ind. wamiti, pers. wamitan, grec. emeō (stąd emetyk); Słowianie jedyni je stracili.
woń, późne, zamiast dawnego wonia (jak i wiele innych podobnych, por. kieszenia, łodzia, pieczenia, po-
