łac. vīcus (vicinus, ‘sąsiad’; stąd wicynalny), i o ‘części miasta’; goc. weihs, ‘wieś’, niem. Weichbild, ‘miejska przestrzeń’ (z niem. Weich, Wick, pożyczyli Załabianie swoje waik, ‘miasto’); grec. oikos; ind. wiś-, ‘ród, wieś, dom’, wiśpati-, ‘gospodarz’; lit. wieszpats, ‘pan’, wieszpati, ‘pani’ (prus. waispati), wieszkelis, ‘gościniec’, wiesznia, ‘gościa’, wieszeti, ‘odwiedzać’, waiszinti, ‘ugaszczać’; awest. waesa-, ‘sługa’, waesman-, ‘mieszkanie’, ind. wiśati, ‘wchodzi’.
wieść, p. wiedzieć (prus. waist, ‘wiedzieć’, z oi - ě, zamiast i u innych: ind. wit-ti-, awest. wisti-, ‘wiedza’); powieść, (przy)powiastka; wieścić, obwieścić; zwiastować, zwiastun; wieszczyć, wieszczy, dawniej ‘czarownik’ (wieszczek, wieszczka, wieszczyca, nawet ‘upiór’ i ‘upiorzyca’), wieszczba, wieszczbiarz; cerk. wěst’ (rus. sowiest’, ‘sumienie’), wiěszť, ‘wieszczy’, wěsztica, ‘czarownica’; rus. wiest’, wiestiť, wieszczij, wieszczun; czeskie powiesť, wiesztec, wiesztiti. Z wieszczby poszła wieżdżba, jak proźba z prośby; wieżdżb pisze biblja.
wieść, wiodę; w licznych złożeniach: od-, z-, do-, po-, na-, roz-, prze-, wywieść; jako częstotliwe służy wodzić (p.). Tylko w lit. (i w celt.) takie same znaczenie: ‘prowadzić’; w innych językach służy wyłącznie »wiedzieniu, t. j. pojmywaniu, żony«, jak i w lit. wedu, ‘żenię się’; ind. wadhū-, ‘oblubienica’, irańs. wademno, ‘oblubieniec’; stąd grec. hedna, ‘dary ślubne’, niem. wittum, ‘wiano’ (szczególniej kościelne). Prasłowo; cerk. westi, wedą; lit. westi, wedu, iryjs. fedim, ‘wiodę’. Złożone wwieść pisano niegdyś, jak każde ww, jednem w, dlatego r. 1500: wieść, o ‘wwiedzieniu (położnicy) do kościoła’, rus. wowiedienije.
wiewiórka, mylnie wewiórka, wiewiór w 15. wieku i w Ezopie; czes. wewerka, wewer; prasłowo; cerk. wĕwerica; różni Słowianie przekręcają to: niewierica, lĕwerica, jewerica, werwerica; prus. weware, lit. weweris, wowere, waiweris (jak w cerk. wě-); łac. viverra, ‘łasica’; kimryjskie (celt.) gwywer, ‘wiewiórka’; pers. warwarah, ‘wiewiórka’; niem. Eichhorn (anglosas. acveorna), przez słoworód ludowy odmienione znacznie? Może cała nazwa wędrowała z skórkami od Słowian; może to pożyczka od nich? W ruskiem nazwa biełka (nasze biel), od jej białego futra zimowego; nasze popielice nie krajowej, rudej, lecz północnej, szarej, dotyczą.
wieźć, wiozę; z wokalizacją o: wozić (p.); por. wiosło, obóz. Liczne złożenia. Prasłowo; cerk. westi, wezą; rus. wiezti, wiezu; lit. weżti, weżu, ‘wiozę’; ind. wahati, ‘wiezie’ (i ‘bierze żonę’), awest. wazaiti,0 ‘ciągnie’; łac. veho, ‘wiozę’ (nasz wehikuł); niem. Weg, be-wegen (goc. ga-wigan), ‘poruszać’. P. wieża.
wieża, wieżyca, wieżyczka; prasłowo; pierwotne weża (wěża Miklosichowe mylne) znaczyło tylko ‘namiot’: »Ugri stasza weżami … aky Połowci«, u Nestora (‘Węgrzy rozbili namioty jak Połowcy’); jeszcze w psałterzu ‘atria’: »wieże boże« (»przybytki«, puławski). Ponieważ jednak wieża - namiot kończy się zawsze spiczasto, przeniesiono jej nazwę na Zachodzie słowiańskim (u Czechów, Łużyczan, u nas, a od nas dopiero na Ruś) na ‘wieżę’, nieznaną Słowianom, gdy życie namiotowe dawno ustało. Na Bałkanie (cerk. itd.) weża ‘przedsionka’, a na-
