się o ‘młóceniu’: cerk. wrchą, ‘młócę’, wrach, ‘młocka’; rus. woroch, ‘kupa’; serb. wrsziti żito, wrszljati, ‘deptać’.
warchlę, warchlak, ‘młody dzik’; prasłowo (nie pożyczka z niem. dawnego warch, ‘młoda świnia, barch’); lit. werszis, ‘cielę’, ‘wół’, prus. werstian, ‘cielę’, łac. verres, ‘wieprz’; indyj. wrszan-, ‘stadnik’, wrszni-, ‘męski’, awest. warszni-, ‘baran’, warszna-, ‘męski’; wywodzone od ‘płodności’.
warda, wardawy, ‘mańkut, co lewej ręki używa’.
wardęga, w psałterzach tłumaczy ‘bydlę’: »wardęgi nie umniejszył«, zamiast »skotu«; ale wardęga znaczyło ‘dobytek’ wogóle, wardężeń ‘chłop-czynszownik’; w 16. wieku spadło to słowo do gwarowych, z Mazurów się niem natrząsano. Z niem. Wertung, ‘dobytek’.
Warężyn, od *waręga, grec. warangos, z nord. warang, gdy rus. warjag od nord. waring; założyciele to szwedzcy państwa kijowskiego; od wāra, ‘wierność’, jaką sobie ślubowali, więc ‘sojusznicy’; inni zwali się Kołbjagami, od ‘pałki’, i również, jak lancknechci późniejsi, Rusi i Grekom służyli.
warga, wargowy, warg(ow)aty, wargula, wargacz; wyłącznie polskie, dawne; prus. warzus, ‘wargi’, pogodzić z tem nie zdołam, chyba z odmianą gardłowej(?).
wargielt, ‘grzywna za zabicie’, od 14. do 17. wieku, z prawa niemieckiego, Wehrgeld, t. j. ‘opłata za męża’, przezwana »zagłówną zapłatą«; niem. wehr to samo słowo co lit. wyras, łac. vir, ‘mąż’.
warjować, zwarjować, warjat, »dom warjatów«, warjacja i warjactwo; wyłącznie polska odmiana łac. variare, ‘odmieniać’, variatio, ‘odmianka’, od varius, ‘rozmaity’ (stąd i warjant w muzyce), niepewnego pochodzenia.
wark, warczeć (obok wyrczeć, o psie; odmiana ar i yr, ér, przed k, g, t, niemal stała), warkać, warknąć, warkotać przeciw komu, odwarkać, ‘szemrać’; czasem mieszają wark i warch (p.): »mieć wark (lub warch) na kogo«, chociaż to dwa różne słowa. Prasłowo; cerk. wrczati, wrkati, wrkotati, serb. wrka (o psie); czes. wrczeti, wrkati; rus. workun, workotat’, szczególniej o ‘gruchaniu’ i o ‘szemraniu’; lit. urkia, ‘warczy’ (o psie), werkti, ‘płakać’ (Werki biskupie pod Wilnem). Oboczne swerk-, p. świercz.
warkocz, ‘loki, kosa’; tak samo i to samo u innych Słowian; Serbom wrkocz ‘sztucera, strojnisia’ oznacza, Czesi i ‘wiązkę cebuli’ zowią wrkocz. W cerk. rękopisie z 11. wieku czytamy brczĭch (Bereniki), ‘warkocz’ (o gwiazdozbiorze); czy to pomylone zamiast vrczĭch?; ależ barch i warch mieniają się również, więc i brczĭch może obstać, może i ze względu na brk, nazwę słowiańską(?) dla ‘wąsów’ (serb. brk; ale u innych Słowian nazwa to ‘ostrych piór’). Wspólne tych pni znaczenie: ‘wikłać, motać’ (serb. brkati, brknuti, ‘szmernąć’). W warkocz przyrostek -ocz, por. rus. swietocz, ‘światło’.
warp(a), ‘samodział’, warpowy; warpać, ‘łatać’; prasłowo; lit. werpti, ‘prząść’, warpstē, ‘walec, wrzeciono’ (prus. arwarps, ‘pawęza’,?); niem. werfen, Wurf, dziś ‘rzucać’, ‘rzut’, pierwotnie od przędzenia, nord. warp, ‘wątek’. Inni Słowianie posiadają zamiast naszego wŭrp- niemal tylko rzeczownik *worp-, o ‘plonie, zdobyczy’ (starorus. werpu, ‘zbieram’,
