tor, torować (drogę), torowy, torowny, od ter-, p. trzeć.
torba, torebka, u wszystkich Słowian bez wyjątku; por. terbuch, ‘brzuch’ (p. telbuch)?
torhak, torak, ‘szlak’, tatarskie, w 17. wieku: »jakie torhaki czynią ordy tatarskie, po naszemu szlaki«, Potocki; »ku Leżajsku swój torhak powiedli«, r. 1649; częste u pamiętnikarzy ówczesnych.
tork, niepolskie, w 16. i 17. wieku: »drogie uzdy, torki«, u M. Bielskiego, »wodza i tork«, »tork na siedle z ołowiu«, r. 1649; por. troki(?).
torkmysz, ‘rzemień’, w 16. wieku (Rej i i.), tureckie, jak inne dziś zupełnie zapomniane, np. temruki (tymruki), o ‘więzach, powrozach’.
torłop, ‘futro’, w 15. wieku z Rusi pożyczone, więc w czerwonoruskim przekładzie Wiślicji, ale i w Polikarpie mazowieckim (»torłop kuni«) i w słowniczku z r. 1500: »kuna u torłopa«; dalej w Statucie litewskim; r. 1582 torłop ‘antependium u ołtarza’; zczasem zeszło to w tułup (z turłup): »w długim po kostki tułubie« (Fredro), tułubek; u Malczewskiego mylnie »z tułupa« (rym: »chlupa«), zamiast tułowia. Na Rusi tułup ogólne.
tort, torcik, tortowy, tortarz, od 16. wieku ogólne, tortele; z włos. (i łac.) torta, tortello.
towalja, ‘ręcznik szeroki’, »włoskie słowo, już u nas za polskie ujdzie«, Górnicki r. 1566; tuwalja; z włos. tovaglia (franc. touaille), z niem. dawnego dwahila, od dwahan, ‘prać’.
towar, towarowy; u innych Słowian i towor; o ‘ciężarze, jukach’, i o ‘zwierzęciu jucznem’ (np. ośle); na Rusi i o ‘stadzie (bydła)’; prasłowiańskie, ze Wschodu. We związku z tem i towarzysz, towarzyszka, towarzyszyć, towarzyski, towarzystwo, również wszystkim Słowianom spólne; czy z *towarzyszcz? ; przynajmniej z cerk. towariszt’ możnaby to wnioskować; przyrostek wyjątkowy, bo to nie zwykłe cerk. -iszt’, nasze -ic.
tracz, (jak siekacz itp.), od trzeć, trę (p.).
traf, trafić, trafny, potrafić; trafunek, trafunkowy; w 16. wieku tref, trefić, trefunk; i dziś jeszcze trefić, ale tylko o włosach, co właśnie w 16. i 17. wieku i przez trafić oddają: »włosy sobie trafili a czesali«, M. Bielski, »kobiety włosy trafią«, Karnkowski; dawniej trefny, trefność (stąd dziś jeszcze trefniś, ‘błazen’) o ‘dowcipie’ stale używano, por. węg. trefa, ‘dowcip, żart’. Z niemieckiego treffen; por. trafar (Treffer); co do a zamiast e, por. prasa, tratować itp. Od nas na Ruś, gdzie f i przez p zastąpiono: potrapljaty. U Czechów dotąd tylko z pierwotnem e: trefiti.
tragi, ‘nosze’, tragarz, od 15. wieku, tragar, ‘legar, podkład’; z niem. Träger, tragen; nowa pożyczka: tregier. Niemieckie tragen łączą z łac. traho, ‘ciągnę’, ind. (z inną gardłową) dhradżati, ‘ciągnie’.
trajkot, trejkotać, jedna z odmian do tarkot, tarkotać (p.).
trakt, traktować, traktament, traktjernia, traktat, traktatowy; wszystko z łacińskiego (włos.) tractus, tractare, od trahere, tractum, ‘ciągnąć’ (trakt tyle co szlak, ‘droga’); włos. tratto, trattamento, trattoria. Ludowe: tracht.
tram, ‘belka’, »na tram pisać«, o ‘długu w karczmie’, już za Reja; »tramu w oku twojem nie oba-
