o ‘szczebiocie ptaszym’, o ‘paplaniu ludzkiem’; czes. swiechtati, ‘paplać’, i nieskończona litanja podobnych słów z sz-: szwiesztati, szwachtati, szweh(l)ati, szweholiti, i z i: szwihliti, gdy samo szwih, szwihati, używa się tylko o ‘świśnięciu rózgą’, ‘biciu, ćwiczeniu batem’. Por. szwargotać.
świekier (świokier), świekry (świekrew w biblji, świekra, świokra); tak żona nazywa ‘rodziców mężowych’; już w 16. wieku mieszają nieraz z teściem i teścią, jak łac. socer ‘rodziców mężowych’ żonie, a ‘żeninych’ mężowi oznacza. Gdy teść u nas w całej sile pozostał, świekier już myszką trąci, chociaż on właśnie nierównie pierwotniejszy: skoro rodzina aryjska na patrjarchacie oparta, śladów matrjarchatu nie zna, więc snecha (synowa), wchodząc do obcej rodziny, świekra i świekrę stale nazywać musiała; wszystkie też języki aryjskie powtarzają tę nazwę, nawet i co do znaczenia: ind. śaśura-, lit. szeszuras, łac. socer i socrus, grec. hekyros i hekyra, goc. swehra i swehrō, niem. Schwieger (-vater, -mutter) i Schwager (co u nas szwagra i szwagrowę wydał; najmylniej niem. Schwager od Słowian, z swaka, wywodzono). Słowo złożone z zaimka zwrotnego swój (p.); drugą część zestawiano z grec. kyrios, ‘pan, władca’ (niby oznaka czołobitności snechy-synowej ?). Postać pierwotna dla Słowian: swekŭr- i swekrū-, dla Litwy: sweszur- (żeńskiej niema), a więc z odmienną gardłową (u nas welarna, podniebienna u Litwy, Indów, w Eranie), co nierzadkie. U wszystkich Słowian tak samo.
świepiot, świepiet, ‘barć pszczół leśnych’; prasłowiańskie, u nas jednakże raczej ruskie (swiepiet), od pnia swep-, cerk. swepiti sę, ‘poruszać się’ (od wiatru, o liściach), słowień. swepati, ‘chwiać się’; -iet zwykły przyrostek, por. rzeszoto, teneto itp.; pień powtarza się w lit. supoti i siubuoti, ‘kołysać’.
świercz, r. 1500, świerszcz, świerkotać (świerszcz świergoce, świerkoce, ćwierka); świerczny koniczek (polny); świerczek (»świerczki w oczach«, raczej błędne, zamiast świeczki, od świecy); dawniej swircz, swirczek, i t. d. Prasłowiańskie; cerk. swrczati i swrkati, swrszť, ‘świerszcz’, rus. swierczok, czeskie swrczek (to samo); pień swĭrk-, tenże co i w nazwie sroka (p.); swĭrk- jest dalszem urobieniem od swĭr-, ‘brzmieć’, co jako częstotliwe w cerk. swirati, ‘piskać’, swirěl, ‘piszczałka’, rus. swirjel, bułg. swirnja, ‘arja’; u nas por. dalsze urobienie z -g: świergot(ać) i t. d.
świerzb, dawniej świrzb, świerzbieć, świrzbieć; świrb, świrbieć w 16. wieku; świerzbiączka; świerzbień w 16. wieku, »średni palec albo drapirzyt«. Prasłowiańskie, od pnia swĭrb-; cerk. swrb, swrběti, u niektórych Słowian i bez w: srb, srběti; z wokalizacją o: cerk. swrab (z *sworb), serb. swrab, swrabati, czes. swrab, rus. sworob (u nas narzeczowe swarb); łotew. swarpsts, ‘świder’, nord. swarf, ‘odpiłki’, niem. dawne swerban (dziś Wirbel), o ‘szybkim ruchu’. Por. świder.
świerzepa, ‘klacz’; z mylnem o: świerzopa i świerzopka; przestarzałe (w 15. wieku ogólne; później bardziej na wschodniej połaci używane, częste np. w Statucie litewskim); od nas w 12. i 13. wieku do Prus, sweriapis, ‘ogier’; pisownia świerzobka (Mączyński 1564 r.) mylna; jest i nazwą roślinną (»bur-
